O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
“KOMPYUTER TIZIMLARI” kafedrasi
“Himoyaviy yerga ulash qurilmalarini hisoblash va loyihalash.”
mavzusidagi mustaqil ish uchun
XISOBOTI
211-20 guruh talabasi
Qodirov Sherzod
Toshkent – 2023
Reja:
I. Kirish
II. Himoyaviy yerga ulash qurilmalari
III. Himoyaviy yerga ulash qurilmalarini loyihalash jarayoni
A. Joylashuvni aniqlash
B. Kuchlar tahlili
C. Loyiha mustahkamlash
IV. Himoyaviy yerga ulash qurilmalarini hisoblash
A. Kuchlarni yig'ish
B. Sinash
V. Xulosa
VI. Foydalanilgan adabiyotlar va manbalar
I
Mashg‘ultoning maqsadi: Himoyaviy yerga ulash qurilmalarini hisoblash va loyihalash.
Mustaqil ishning umumiy tuzilishi va qo‘llanilish sohalari.
Himoyaviy yerga ulash qurilmalarining umumiy tuzilishi ko'p xil turlarda bo'lishi mumkin, ammo ularning asosiy qismi ko'plab tizimlarning hamjamiyatini tashkil etadigan umumiy ko'rsatkichlardir. Ko'plab himoyaviy yerga ulash qurilmalari, mashinalarning yig'ilgan ma'lumotlarni qayta ishlash uchun ishlatiladigan iste'molchilarga ega.
Ushbu qurilmalar ko'plab subyektiv modellarni va alg'oritmik tuzilmalarni ishlatadi, bu yerda dastlabki qadam, modellarni aniqlash va talqinlashdir. Dastlabki qadam, umumiy ma'lumotlar tahlil qilinishi, ulardan ma'lumotlar keltirilishi va ma'lumotlar tahlil qilinishidan iboratdir.
Qo‘llanilish sohalari ko'plab texnologik sohalarni o'z ichiga oladi, xususan, robototexnikasi, sanoat, tibbiyot, transport, kommunikatsiyalar, yangi materiallar va boshqa sohalarda ishlatiladi. Bu sohalar ko'plab komponentlar tizimlarining xususiyatlarini ta'minlash uchun himoyaviy yerga ulash qurilmalarining ta'minlashi va ularga kerakli ishlarini bajarishga yordam beradi.
Himoyaviy yerga ulash qurilmalarini hisoblash va loyihalashning qo‘llanilish sohalari ko'plab innovatsion tizimlar va hizmatlarni osonlashtirish, o'zaro aloqalarni yaxshilash, xaridlar va savdo muommalari, va boshqa qulayliklarni taqdim etishda ham ishlatiladi. Bu tizimlar, mashinalar va robotlar, ma'lumotlar analitikasi va sifat monitoringi, ma'lumotlar bazasi ishlab chiqarish, birgalikda ishlash va boshqa ko'p funksiyalarga ega bo'lgan xususiyatlarga ega.
II
Himoyaviy yerga ulash qurilmalari, bir nechta o‘rtacha yoki katta hajmdagi ma’lumotlarni kompyuter tarmog‘i orqali bir joydan boshqa joyga uzatishni ta'minlaydigan texnologiyalardir. Bu texnologiyalar, ma'lumotlarni ariza va jadvallar, videolavhalar yoki boshqa shakllarda uzoq masofaga uzatishni osonlashtiradi. Himoyaviy yerga ulash qurilmalari xalqaro tarqatish tarmoqlari (VPN), uzaktan boshqarish vositalari (remote desktop tools), bulut hisobotlash tizimlari va boshqa ko‘plab vositalar orqali amalga oshirilishi mumkin. Bu qurilmalar, barcha turlidagi sohalar uchun foydali bo‘lib, faqat kompyuter tarmog‘idan foydalangan holda mahalliy tarmoq tashkil qilish zarurati mavjud bo‘lgan holatlarda katta ahamiyat kasb etadi.
III
Himoyaviy yerga ulash qurilmalarini loyihalash jarayoni quyidagi bosqichlardan iborat bo‘ladi:
Loiyha talablarini aniqlash: Loiyha uchun talablar, boshqaruvchilar va foydalanuvchilar bilan muzakara qilinishi va ularning talablarini aniqlash shart.
Qurilma loyihalashning muhim aspektlarini baholash: Qo‘llanilish sohalari, serverlar, tarmoqlar va boshqa aspektlar kabi yirik o‘zgaruvchilarni tushuntirish shart.
Loiyhani qurish uchun himoyaviy tizimni tanlash: Xavfsizlik, boshqaruv va boshqa qo‘llanilish talablari, tarmoq ustida ishlash yoki uzaktan ishlab chiqish kabi muhim talablarni qondiruvchi himoyaviy tizimni tanlash loyihaning muhim qismi.
Loiyhani test qilish: Loiyha test qilinib, qo‘llanilish xavfsizligi va qo‘llanishining osonligi tekshiriladi. Testlash jarayoni loiyhaga aloqador qo‘llanilish tizimlari va vositalari ishlatiladi.
Loiyhani amalga oshirish va doimiy monitoring: Loiyhani amalga oshirish uchun qurilma xodimlari va foydalanuvchilariga ta'lim berilishi shart. Qurilma ishlashi doimiy kuzatiladi va zararli faoliyatlar aniqlanishida faqat qadam qo‘yiladi.
A
Qurilmaning ishlatilish joyi: Qurilmaning ishlatilish joyi loyihalash jarayoni uchun muhimdir. Ishlatilish joyi, qo‘llanilish sohalari, tarmoqlar, serverlar va boshqa muhim o‘zgaruvchilarni tushuntirishi kerak.
Qo‘llanilish tizimlari: Qo‘llanilish tizimlari, masalan, boshqaruv tizimlari, o‘zaro aloqa tizimlari va internet xavfsizligi tizimlari loyihani o‘rganish va qurish jarayonida foydalanish kerak.
Foydalanuvchilar: Qurilma foydalanuvchilari loyihani ishlatish jarayonida muhim o‘zgaruvchilardan biridir. Foydalanuvchilar talablari, xohishlari va xatolarini tushuntirish shart.
Xavfsizlik: Qurilmaning xavfsizligi, qo‘llanilish tizimlari, serverlar va foydalanuvchilar uchun himoya kiritilishi kerak. Xavfsizlik, loyihalash jarayonida muhim aspektlardan biridir.
O‘zgaruvchilik: Loiyha loyihalash jarayonida o‘zgaruvchilikni hisobga olishi kerak. Yangi talablar va muhim o‘zgaruvchilar ko‘rib chiqilishi kerak va ularga qarab qurilma to‘liq ravishda yaxshi ishlay olishi uchun yana o‘zgartirishlar ko‘rsatilishi kerak.
B
Himoyaviy yerga ulash qurilmalarini loyihalash jarayonida kuchlar tahlili quyidagi bosqichlardan iborat bo‘ladi:
So‘rov va talablarni tahlil qilish: Qurilmaning yaratilish sabablarini, qanday ish faoliyatini o‘tkazishi kerakligini va foydalanuvchilar talablari ni tushuntirish kerak. Bu loyihalash jarayoni uchun muhimdir, chunki qurilma foydalanuvchilarning talablari va xohishlariga javob berishi kerak.
Dizayn va prototyping: Qurilma dizaynini, o‘ziga xos dizayn elementlarini, interfeysni tushuntirish va prototyping qilish kerak. Prototyping loyihalash jarayonida xatolarini tushuntirishga imkoniyat beradi va qurilma ishlashiga ko‘maklashadi.
Qo‘llanilish tizimlarini aniqlash: Qurilmaning loyihalash jarayonida qo‘llanilish tizimlarini aniqlash kerak. Boshqaruv tizimlari, aloqa tizimlari, serverlar, asosiy platformalar va boshqa tizimlar haqida tushuntirish kerak.
Protokollarni tahlil qilish: Qurilma xavfsizligi uchun loyihalash jarayonida foydalaniladigan protokollarni tahlil qilish kerak. Protokollar, kiritilgan ma'lumotlarni himoya qilishi, o'zaro aloqalarni himoya qilishi va muvaffaqiyatli ishga tushirish uchun kerakli xavfsizlik usullari haqida ma'lumot beradi.
Foydalanuvchilar va testlar: Qurilmaning ishlashi va foydalanuvchilar talablari loyihalash jarayonida test qilinishi kerak. Testlar loyihalash jarayonida muhim o‘zgaruvchilar va xatolar tushuntirilishi uchun keraklidir.
Kodlash: Qurilmaning kodlari loyihalash jarayonida yozilishi va loyihani ishga tushirish uchun keraklidir. Bu jarayon xavfsizlik, yangiliklar, o‘zgaruvchilik va boshqa xususiyatlar muhimdir.
Qayta ko‘rib chiqish va ishga tushirish: Qurilma loyihalash jarayonida ko‘rib chiqilishi va ishga tushirilishi kerak. Bu ko‘rsatmalarga asoslangan holda xatolar to‘g‘rilanadi va qurilma yaxshi ishlay olishi uchun yana o‘zgartirishlar ko‘rsatilishi kerak.
C
Loyiha mustahkamlash, himoyaviy yerga ulash qurilmalarini loyihalash jarayonida katta ahamiyatga ega bo'lgan jarayonlardan biridir. Bu jarayonda, loyiha yaratish davomida aniqlangan muhim nukuslar va eng yaxshi yo'llar bilan yechim topish, har bir bosqichdagi yechimlarni yangilash, tahlil qilish va uning yaxshiligi va effektivligini ta'minlash maqsadga olingan.
Loyiha mustahkamlashda, loyiha vaqti ichida yuzaga kelgan tashkil etishga imkon beruvchi muammo va muammolarni hal qilish, taklif qilish va ularni bajarish uchun qo'llaniladigan qurilmalar, uskunalar va texnologiyalardan foydalanishga qaror qilish kabi jarayonlar o'tkaziladi.
Loyiha mustahkamlash jarayoni, loyihaning muvaffaqiyatini ta'minlash va har bir tarafiga foyda olib kelish imkonini beradi. Shuningdek, loyiha davomida ko'plab o'zgarishlar va yangilanishlar o'tkazilishi loyihaning yaxshiligi va effektivligini oshiradi.
IV
Himoyaviy yerga ulash qurilmalari hisoblashning ko'p fazilatlarga ega. Bu qurilmalar hisoblash jarayonida o'z vazifalarini bajarish uchun bir-biriga bog'liq xususiyatlarga ega bo'ladi. Quyidagi xususiyatlar himoyaviy yerga ulash qurilmalarini hisoblashning asosiy xususiyatlari hisoblanadi:
Sensitivlik: Himoyaviy yerga ulash qurilmalari harakat, harakatlanish va ko'rinishni aniqlashda juda yuqori darajada sensitivlikka ega bo'ladi. Bu xususiyat ularning tashqi yoki ichki faoliyatlarni aniqlash uchun yaxshi ish bajarishini ta'minlaydi.
Tizimni ishga tushirish: Himoyaviy yerga ulash qurilmalari, tizimni to'g'ridan-to'g'ri ishga tushirish uchun mahsus maxsus tizimlar bilan birga ishlatiladi. Bunday tizimlar yordamida qurilmaning to'g'ri ishlayishi ta'minlanadi va qurilmaning ko'plab xususiyatlarini yaxshi bajarishi ta'minlanadi.
Maxsus algoritmlar: Himoyaviy yerga ulash qurilmalari hisoblash jarayonida mahsus algoritmlarni ham ishlatish mumkin. Bu algoritmlar orqali qurilmaning ko'rinish xususiyatlari, shakli, uzunligi va boshqa xususiyatlari aniqlanishi mumkin.
Ma'lumot tahlili: Himoyaviy yerga ulash qurilmalari hisoblash jarayonida kuchli ma'lumot tahlilining qo'llanilishi mumkin. Bu tahlil orqali qurilmaning ko'plab xususiyatlari, qulayliklari va kamchiliklari aniqlanishi mumkin.
O'rganish qobiliyati: Himoyaviy yerga ulash qurilmalari hisoblash jarayonida o'rganish qobiliyati ham juda katta ahamiyatga ega. Bu qurilmalar o'rganish yordamida ko'pgina xususiyatlarini o'rganish uchun yaxshi ish bajaradi.
Kiritishni o'rganish: Himoyaviy yerga ulash qurilmalari hisoblash jarayonida kiritishni o'rganishga ham tayyorlanadi. Bu qurilmalar kameralar orqali kiritilayotgan ob'ektlarni tushunish uchun xususiy ko'nikmalar bilan tayyorlanadi.
A
Himoyaviy yerga ulash qurilmalarini hisoblashning birinchi bosqichida kuchlarni yig'ish kerak. Bu qadamda, kuchlar necha joyda joylashganligi va ularga ta'sir ko'rsatgan kuchlarning qiymatlari aniqlanadi. Kuchlar odatda yig'indisi bo'lgan to'plamlar halidagi vektorlar ko'rinishida ifodalangan. Kuchlar yig'indisi ularning har bir komponentlarini yig'ish orqali topiladi. Kuchlar yig'indisi shu qilib aniqlanadi:
Do'stlaringiz bilan baham: |