Xulosalar
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, SHarq xalqlarining musiqiy merosi bo‘lmish Maqom, Mo‘g‘om, Dastgoh, Navba, Raga, Kyui kabi ijrochilikning murakkab turkumlari avloddan-avlodga og‘zaki ravishda o‘tib kelgan.
Keyinchalik xalqning etnik joylashishi, yashash sharoitlari, turmush tarziga qarab ularning turlicha madaniy rivojlanish davriga asoslanib har xil maqom yo‘llari ham o‘z o‘rnini topganligi ehtimoldan xoli emas. Natijada XVIII asrga kelib Buxoroning «SHashmaqom» (Olti maqom)i: «Buzruk», «Rost», «Navo», «Dugoh», «Segoh», «Iroq» maqomlari o‘zining nasr va mushkulot qismlari bilan rivojlangan bo‘lsa, Farg‘onaning «CHor maqom»i (To‘rt maqom), «Dugoh Husayniy»ning ettita yo‘li, «CHorgoh»ning oltita ijrochilik yo‘li, «SHaxnozi Gulyor»ning oltita ijrochilik yo‘li hamda «Bayot» yo‘llarining savti va taronalari bilan jilolanib, ijro etib kelingan.
SHashmaqom tarkibiga kirgan to‘rtinchi maqom - Dugoh maqomidir. Dugoh atamasi ikki o‘rin, ikki joy ma’nosini bildiradi. O‘n ikki maqom majmuasida Xusayniy moqomining SHo‘‘balaridan biridir. Dugoh maqomining Xusayniy SHo‘‘basini, ya’ni Dugoh Xusayniyni tinglab ko‘rilsa, kuy boshlanishidagi tovushlar oralig‘idagi daromaddan oldin keladigan ikki pardani guvohi bo‘lamiz. YA’ni ashula tonikadan oldingi pardadan boshlanadi.Ey tan bas ayla g‘amli qish o‘tsa bahor bo‘lur shunga o‘xshash ijrolarni dugoh maqomining ko‘p SHo‘‘balarida uchratish mumkin. Dugoh SHashmaqom tarkibida mustaqil maqom bo‘lib, boshqa maqomlar singari cholg‘u va ashula bo‘limlaridan iboratdir.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. Sh.M. Mirziyoyevning 2017-yil 7-fevraldagi PF-4947- sonli “O`zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo`yicha Harakatlar strategiyasi to`g`risida”gi farmoni. T.,2017.
2. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.ning kitobining taqdimoti bo’lib o’tdi. Mirziyoyev "Biz buyuk kelajagimizni mard va aqlli odamlar bilan quramiz" Toshkent: “O’zbekiston”, 2017,
3. O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori “Umumiy va o’rta va maxsus, kasb-hunar ta`limining davlat ta`lim standartlarini tasdiqlash”to’g’risida. Toshkent sh, 2017-yil 6-aprel
4. I. Karimov. Buyuk kelajak sari. Toshkent, O`zbekiston. 1999-yil.
5. I. Karimov. Biz kelajagimizni o`z qo`limiz bilan quramiz. Toshkent. O`zbekiston. 1999-yil.
6. I. Karimov. Barkamol avlod orzusi. – Toshkent. O`zbekiston milliy ensiklopediyasi Davlat ilmiy nashriyoti. 2000-yil.
7. I. Karimov. Yuksak ma`naviyat yengilmas kuch. – Toshkent, Ma`naviyat, 2008 – yil.
8. I. Karimov. O`zbekiston mustaqillika erishish ostonasida. – Toshkent, 2011 – yil.
Асафьев Б.В.Музыкальная форма как процесс. Л.:Госуд.муз. изд.,1973г.,
Akbarov A.I. Musiqa lug’ati. Toshkent 2000 yil.
Begmatov S, Mamirov Q, Mansurov A, Karimova D, Ro’ziyev I. 6-sinf uchun dasrlik G’. G’ulom nomidagi “Adabiyot va San’at” nashriyoti. Toshkent 2001 yil.
Nurmatov X. Musiqa 2-sinf darslik Toshkent 2001 yil
Omonullayev D.«O’zbek maktablarida musiqa ta’limi mazmuniga bo’lgan zamonaviy talablar» nomli ilmiy ishi T., 1990 y.
Omonullayev D. «Umumiy ta’lim maktablarida musiqa dasturlari» T.,1992 y.
Ochilov M.“Muallim qalb me’mori” Saylanma.Toshkent. O’qituvchi 2000 yil.
Internet saytlar
Do'stlaringiz bilan baham: |