Хфх лек Хосилбеков

Bosim ostidagi ballonlardan foydalanish qoidalari. Katta bosim ostida siqilgan,
suyultirilgan yoki eritilgan gazlar bilan to’ldirilgan ballonlarni ishlatayotganda ehtiyotkor bo’lish va
«Sanoatkontexnazorat» agentligi tasdiqlagan hamma qoidalarga qat’iy amal qilish talab etiladi. Ballonlarning yorilishi bilan bog’liq falokatlar shunisi bilan juda xavfliki, ko’p hollarda ballonlar yaqinida odamlar bo’ladi. Falokatlarga asosan quyidagilar sabab bo’ladi:

• 
  - ballonlar tayyorlanish sifatining pastligi;
  
• 
  - ballonlarni gaz bilan me’yoridan ortiq to’ldirish;
  
• 
  - ballonlarni tashish va saqlash vaqtida xavfsizlik qoidalarini buzish.
  

•
6.50-rasm. Ballonlarni bo’yash va ulardagi yozuvlar uchun ishlatiladigan ranglar turlari
115
Kislorod ballonlarini moy bilan ifloslanishdan va ayniqsa uning ichiga moy tushishidan ehtiyot qilish zarur. Har bir ballonda ventil, aniq ko’rinib turadigan tamg’a bo’lishi lozim.
Tamg’ada ballonning raqami, haqiqiy og’irligi, tayyorlangan kuni (yil va oy) hamda ish bosimini
navbatdagi sinash yili, gidravlik sinov bosimi, ballonning sig’imi ko’rsatiladi. Ishlatilayotgan ballonlar kamida besh yilda bir marta davriy sinovdan o’tkazilishi lozim. Xlor, vodorod xlorid, oltingugurt kabi gazlar bilan to’ldirilgan ballonlar kamida ikki yilda bir marta sinovdan o’tkazib turiladi.
Atsetilin balonidan tashqari boshqa barcha ballonlar har 5 yilda bir marotaba 1,5barobar ishchi bosimdan ortiq bo’lgan bosim ostida sinovdan o’tkaziladi. Atsetilin balloni 3,5 MPa gacha
bo’lgan bosim ostida azot gazi bilan to’ldirilib 1 metr chuqurlikgacha bo’lgan suv ostida tekshiriladi.
Agar davriy sinov muddati o’tib ketgan bo’lsa, qoidalarda ko’rsatilgan tamg’alar bo’lmasa, ventillari buzilgan yoki korpusi shikastlangan bo’lsa, ballonlarni gaz bilan to’ldirishi taqiqlanadi.
Ballonlar tik holda saqlanishi, ularning ag’nab ketishi, ifloslanishi va qizishiga yo’l qo’ymaydigan
qilib to’sib qo’yilishi zarur. Bosim bilan ishlaydigan idishlarni o’rnatish va xavfsiz ishlatish qoidalariga ko’ra, siqilgan gaz ballonlarining qoldiq bosimi 50 kPa dan, atsetilen ballonlariniki esa
50 kPa dan past hamda 100 kPa dan ziyod bo’lmasligi lozim. Nazorat uchun savollar.

1. 
   Texnika xavfsizligi asoslari deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Xavfsizlikni ta’minlash vositalariga nimalar kiradi?
   
3. 
   Blokirovka qurilmasi nima uchun va qayerda ishlatiladi?
   
4. 
   Tormoz qurilmasi vazifasi nimadan iborat?
   
5. 
   Saqlagich klapanlar ishilash printsipi nimaga asoslangan?
   
6. 
   Xavfsizlikni ta’minlovchi belgilar turlari necha xil bo’ladi?
   
7. 
   Yuk ko’tarish mashinalrdan foydalanishda xavfsizlik choralari nimalar?
   
8. 
   Transport va qishloq xo’jaligi mashinalarini bo’ylama va qiya turg’unligi deganda nimani tushunasiz?
   
9. 
   Odamlarni transportda tashishda qo’yilgan talablar va qoidalar .
   
10. 
    Xavfli doira deb nimaga aytiladi?
    
11. 
    Don o’rish kombaynlaridan foydalanishda xavfsizlik choralari nimalar?
    
12. 
    Tuproqqa ishlov beruvchi mashinalardan foydalanishda xavfsizlik talablari nimalardan tashkil
    

topgan?

13. 
    Ekin ekish va o’tqazish mashinalaridan foydalanishda texnika xavsizligi talablarini aytib bering.
    
14. 
    Organik o’g’it solish mashinalaridan foydalanishda texnika xavsizligi talablari nimalardan iborat?
    
15. 
    G’o’za qator oralariga ishlov berishda xavfsizlik choralari
    
16. 
    O’simliklarni kimyoviy muhofaza qilishdagi qurilmalardan foydalanishda xavfsizligi choralari
    

nima?

17. 
    Paxta terish mashinalaridan foydalanishda xavfsizlik choralariga nimalar kiradi?
    
18. 
    Ko’rak terish, ko’sak chuvish va paxtani yuklash mashinalaridan foydalnishda xavfsizlik choralariga nimalar kiradi?
    
19. 
    Traktor, qishloq xo’jalik mashina va mexanizmlarining texnik holatiga qo’yiladigan umumiy talablar nimalar?
    
20. 
    Agregatlarni tuzishda , xizmat ko’rsatishda va ulardan foydalanilganda xavfsizlik talablari aytib
    

bering.

21. 
    Ta’mirlash korxonalari binolariga qo’yilgan talablar nimalardan iborat?
    
22. 
    Texnik xizmat ko’rsatishda asbob uskunalarni joylashtirish va texnik holatiga xavfsizlik talablari qaysilar?
    
23. 
    Issiqxonalarda ishlaganda xavfsizlik talablari nimalardan iborat?
    
24. 
    Issiqxonalarda ishlaydiganlarga ovqatlanish tartibi nima? 116
    
25. 
    Chorvachilikda ishlatiladigan mashina va mexanizmlarga xavfsizlik talablari.
    
26. 
    Bosim ostida ishlaydigan uskunalardan foydalanishda xavfsizlik talablariga nimalar kiradi? 117