|
Ўқув жараёнида планшетга кириш — бу ўқув жараёнида янги йўналиши. Планшетни ёнида ҳар доим асосий рол ўқитувчида қолади, худди шундай ўқув жараёнини бошқаради. Ўрганувчи ундан фойдаланиш жараёнида эҳтиёткорлик билан ёндашадилар.
Планшет концепцияси шахсий компьютер янги кўриниши эмас; Компютерга маълумотларни киритиш ғояси Пера ёрдами пайдо бўлиши билан 1960 йил охири ва 1970 йиллар бошида Алана Кея, Батлера Лампсона ва Чака Текера номлари билан боғлиқ. Шундай инновацион технологияларни қўллашда қандай вазифалар қўйилган ва қандай натижалар кутилади?
биринчидан, қурилманинг олдида туриб маълумотлар билан ишлашни ўрганиш мумкин;
иккинчидан, ўқув жараёнида планшетдан фойдаланишни истиқболли
баҳолаш;
учинчидан, таълим жараёнини жуда сифатли янги даражага олиб чиқади.
Бу маъруза доирасида: тақсимланган маълумотларни қайта ишлаш, булутли ҳисоблаш, “булут” маълумотлар, ўз-ўзини ўрганиш учун материаллар рўйхати тушунчалари муҳокама қилинади. Булутли ҳисоблашни кўриб чиқиш учун олдин, тақсимланган маълумотларни қайта ишлаш усулини билиб олиш зарур. Тақсимланган маълумотларни қайта ишлаш – дастур тизимлари гуруҳини ифодалайди. Шундай қилиб, фойдаланувчи аслида бир неча ўзаро боғлиқ тизимлар жойлашган амалий жараёнлар билан ишлаш мумкин.
Булутли ҳисоблаш параллел ҳисоблаш тизимларида бир неча компьютерлар комбинациясига асосланган йирик ҳисоблаш кучи ҳисобланиб, мураккаб муаммоларни ҳал қилиш ёълидир. Булутли ҳисоблаш тарихига мисол сифатида Франция ҳукумати Барон Гаспард де Пронй да француз математиги топширган вазифасидан келиб чиққан. Унинг раҳбарлигида иш метрик тизимига ўтиш муносабати билан, логарифмик ва тригонометрик жадвалларни очиб бериш билан бошланди. Катта миқдордаги ҳисоблашни амалга ошириш учун кўп вақт зарур эди. Де Пронй ҳисоблаш жараёнида меҳнат тақсимоти ғоясини илгари суриб, ижрочилар уч даражага ажратди:
1. Энг паст даражаси – ҳисоб одамлари- (компьютерлар), фақат рақамларни киритиш керак эди;
2. Ўртача – муайян мунтазам ҳисоблаш жараёнини ташкил этилади “технология”;
3. Энг юқори даражаси – математика, дастурий таъминот тайёрлаш ва натижаларини умумлаштириш.
Тақсимланган маълумотлар қайта ишлаш хусусиятлари. Тақсимланган маълумотларни қайта ишлаш моҳияти шуки: фойдаланувчи ва амалий дастурий таъминот масофадан алоқа каналлари орқали бирор амал бажариши мумкин, деб ҳисобланади.Тақсимланган маълумотларни қайта ишлаш муҳитининг бир қисми бўлган компьютерлар серверлар ва мижозлардир. Биринчи, иккинчи ҳисоблаш ресурсларини тақдим этади. Тарқалган муҳит тармоқ операцион тизими томонидан назорат қилинади. Бундан ташқари, бу ташқи муҳитга тарқалган бирор маълумотлар базаси мавжудлигини назарда тутади ва бу маълумотлар базасини бошқариш учун ускуналар талаб этилади .
Тақсимланган ахборотга ишлов бериш тизимининг афзалликлари:
• фойдаланувчиларнинг бир қатор хизмат қилиш қобилияти;
• қайта ишлаш ва маҳаллий базаларни сақлаш ва тарқатиш орқали, марказлашган маълумотлар базаси билан боғлиқ муаммоларни олиб ташлаш;
• фойдаланувчилар тармоқ бўйлаб ресурсларини ҳисоблаш учун киритишни таъминлаш;
• тармоқ фойдаланувчилари орасида маълумотларни симметрик алмашинувини таъминлаш.
Маълумотлар тарқатиш услубига қараб, маълумотларни ташкил этишнинг қуйидаги усуллари мавжуд:
• марказлашган;
• марказлашмаган;
• аралаш.
Марказлаштирилган маълумотлар базаси. Амалга ошириш нуқтаи назаридан оддий кўринишдаги малумотлар базасидир. Ташкилий ва фойдаланиш тарафидан сервер томонидан тартибга солинади ва кириш фақат битта марказий маълумотлар базаси орқали амалга оширилади. Айни пайтда бу компьютер алгоритмларини оддий фойдаланувчилар ихтиёрий фойдаланиши учун имкониятларни ошириш истиқболли саналади. Бу усулнинг афзаллиги: амалга ошириш ва қўллаб-қувватлаш учун қулайлик; камчилиги – параллел қайта ишлашни чеклаш, барча сўровлар битта серверга юборилади. Бу ёндашув кўпинча битта мантиқий маълумотлар базаси томонидан тарқатиладиган бўлиши зарур. Ҳар бир мижоз базасига ёки бутун базасини (реплика) нусхаси икки қисмли ҳисобланади, ўз лоcал базасига, кириш имкониятига эга, иккинчи ифодаси, ҳар бир мижоз базаси такрорланишига олиб келади. Маълумотлар базасининг индивидуал қисмлари нусхаларининг мавжуд бўлишига рухсат этилмайди.
Бу усулнинг афзалликлари:
• Мурожаатлар ўтказган вақтни қисқартиради, маҳаллий базасини таъминлайди;
• маълумотлар мавжудлиги кўпайди;
• маълумотлар ишончлилиги ортди;
• бир сервер хатоси аниқланса, тизимини қисман тузатиш мумкин.
Камчиликлари:
• сўровларни ёки кутиш вақтини оширади, барча серверларга киришни талаб талаб қилиши мумкин;
• маълумотлар базасида маълумотларни сақлаш ҳақида маълумот бўлиши керак.
Бу тизим икки ёъл билан унификацияни назарда тутади. Маълумотлар тармоғида қаерда жойлаштирилганлиги ҳақида маълумот олиш учун талаб бор. Бир бутун сифатида базасини мустаҳкамлаш учун зарур хотира сиғими ва ҳар бир сервер учун зарур бўлган хотира миқдори ўртасида муросага эришиш. Бунда параллел қайта ишлаш осон ташкил этилади. Шу билан бирга, хотира ишончлилиги ва ишлаш талаблари каби муаммолар сақланиб қолади. Бу ёндашув амалга оширилиш мумкин, фақат сақлаш яхлитлиги ва маълумотлар хавфсизлигини таъминлайдиган тармоқ маълумотлар базаси ҳосил қилиш орқали.
Булутли ҳисоблаш. Қисқача маълумот: “булут” атамаси турли диаграммалар, расмлар ва шакллар булут каби интернетда пайдо бўлишини билдиради. Иш ёки ахборот технологиялари соҳасида билан боғлиқ фойдаланувчилар, “булут” ҳақида ҳеч нарса эшитмаган бўлишлари жуда қийин. Бу мавзу ҳақида сўнгги пайтларда кўп гапирилмоқда. Бундай ҳаяжони тушунтириш осон эмас. Хизматлар, инфратузилма ва унинг техник ва модернизация билан боғлиқ харажатлар инвестициянинг минимал дастур тарқатиш вақтни камайтириш учун бир ечим ҳисобланади, сезиларли даражада харажатларини камайтириш учун бир ёъл ҳисобланади. Дастур жойлашадиган уч асосий моделлар мавжуд:
• мижоз томонида;
• ҳостинг;
• “булут”.
Маҳаллий мижозлар томонида талабнома ва таниш анъанавий манзил модели унинг инфратузилмасини бир қисми сифатида кўриш мумкин. Иш талаблари ва ариза дастурий жавоб инфратузилмаси, шунингдек, унинг техник ва модернизация билан боғлиқ харажатлар – бу модели асосий қийинчилик муҳим шакллантириш бўйича харажатлар ҳисобланади. Ижобий томони у инфратузилма, иловаарат ва дастурий таъминот тўлиқ мижоз томонидан назорат қилинади, деб таъкидлаш мумкин. Бир хизмат қилиб Software (хизмат қилиб дастурий таъминот, SaaS) сотиш модель ва этказиб берувчи фойдаланувчилар глобал тармоғи орқали унга кириш бериб, ривожланади ва мустақил ариза бошқаради бўлган дастурий таъминот фойдаланиш – Бу иш ҳисобланади. Шубҳасиз, бу ёндашув асосий афзаллиги дастурий маҳсулот ўрнатиш ва унинг билан бирга иловаарат платформаси билан боғлиқ истеъмол харажатларини йўқлиги.
Хизмат кўрсатувчи провайдерлар ва фойдаланувчилар нуқтаи назаридан SaaS модели ижобий хусусиятларини санаб ўтиш мумкин. SaaS фойдаланувчилар нуқтаи назаридан
• Дастур фойдаланувчи учун автоматлаштирилган иш ўрнатилган бўлиши шарт эмас;
• ташкилот доирасида киритилишига сарфланган вақт этишмаслиги;
• янгилаш ва тайёр маҳсулот техник жараёнларини соддалаштириш;
• Дастур фойдаланувчилар томонидан ишлатиладиган платформа мустақил ҳаракат қилиши.
Do'stlaringiz bilan baham: |
