Hayvonlarning psixik faoliyatini ontogenezda rivojlanishi. Hayvonot olamida psixik funksiyalar evolyusiyasi. Qiyosiy psixologiya

XIX асрда ҳайвонлар психикасини тадқиқ қилиш фанда фалсафадан алоҳида ўрганила бошланди.

• XIX асрда ҳайвонлар психикасини тадқиқ қилиш фанда фалсафадан алоҳида ўрганила бошланди.
• Француз табиатшуноси Ж.-Б Ламарк 1809 йилда ҳайвонлар психикаси алоҳида дисциплина сифатида ёритилган

“Зоология фалсафаси” асарини ёзади.

У ташқи муҳит таъсири натижасида

организмнинг психологик реакцияси

асосидаги тугалланган эволюция

• назариясини яратди.
• Ламарк организмдаги барча ўзгаришлар ташқи муҳит таъсири натижасидир, деб ҳисоблайди.

Ўзгарувчиларнинг асосий омили сифатида у организмнинг ташқи муҳитдан таъсирланиш қобилияти эканлиги, ундан кейин бу реакция орқали эришган нарсаларни машқ қилиш ёрдамида ривожлантириш ва уни наслий йўл билан узатилишини ёзади.

• Ўзгарувчиларнинг асосий омили сифатида у организмнинг ташқи муҳитдан таъсирланиш қобилияти эканлиги, ундан кейин бу реакция орқали эришган нарсаларни машқ қилиш ёрдамида ривожлантириш ва уни наслий йўл билан узатилишини ёзади.
• Ламарк шундай ёзади: “Организмлар уларга муҳитни тўғридан тўғри таъсир қилиши орқали ўзгармайди, муҳит ҳайвон психикасини ўзгартиради ”.
• Ундан ташқари турларнинг ўзгариши асосида организмнинг янги аъзоси ёки бир қисми ривожланишига олиб келадиган “ҳайвонларнинг ички ҳиссиёти жадаллиги” ётишини айтади.

Ламарк биринчилардан бўлиб, ҳайвонот дунёси эволюциясида ташқи муҳитга организмни психик реакцияси алоқасини кўрсатган.

• Ламарк биринчилардан бўлиб, ҳайвонот дунёси эволюциясида ташқи муҳитга организмни психик реакцияси алоқасини кўрсатган.
• У психикани асаб тизимига

тобелигини, психик актларнинг

биринчи таснифини яратган.

Ламарк бўйича энг оддий

психик акт бу таъсирланувчанлик, бироз мураккаброғи сезувчанлик,

энг мукаммали онгдир.

Мазкур психик хоссаларга кўра ҳайвонот дунёсини 3 та гуруҳга ажратган.

• Мазкур психик хоссаларга кўра ҳайвонот дунёсини 3 та гуруҳга ажратган.
• Бу билан у инсонни қайсидир категорияга киритмади.
• У инсонни ҳайвонот дунёсининг бир қисми сифатида эканлигини ҳисоблайди ва бошқа ҳайвонлардан англанган ва акл даражаси билан фарқ қилишини таъкидлайди.