Hayvonlar anatomiyasi fanidan mustaqil ishi

Kovak tana – corpus cavernosum urethrae - tos bo‘limida kamroq, jinsiy organ tomonda esa yaxshi rivojlangan. Kovak tanada juda ko‘p vena qon tomirlari chigallari bo‘ladi. Ular qonga to‘lib, erektsiya holatiga keladi. Muskul qavati uzun silliq muskul to‘qimalaridan iborat.
Qo‘shimcha jinsiy bezlar. Erkak hayvonlarda qo‘shimcha jinsiy bezlar bo‘lib, ular urug‘dondan chiqayotgan urug‘ni suyultirish uchun xizmat qiladi, bu bezlar ishlab chiqaradigan suyuqlik siydik – jinsiy kanaliga tushadi. a) pufakchasimon bez –glandula vesicularis - ustki yuzasi biroz tekis va ikkita xaltacha shaklida bo‘lib, siydik jinsiy burmasida, qovuqning ustida, urug‘ yo‘lining bezliqismini yon tomonida joylashadi; b) prostata – bezi - glandula prostata bir juft bo‘lib, qovuqning ustida siydik jinsiy kanalining boshlanish qismida joylashadi. Bu bezning yon qismlari va tanasi bo‘lib bir qancha yo‘llar bilan kanalga ochiladi; v) piyozchasimon bez – glandula bulbo urethralis - juft bo‘lib siydik – jinsiy kanali piyozchasimon qismining oldirog‘ida joylashadi. Bu piyozchasimon kovak muskuliga yopishib turadi.
Ayg‘irning qo‘shimcha jinsiy bezlarini joylashish sxemasi, yuqori tomondan ko‘rinishi
1 – siydik yo‘li; 2 –siydik pufagi; 3 – urug‘ chiqaruvchi yo‘l; 4– urug‘ yo‘lining ampulasi; 5 –pufakchasimon bez; 6 – prostata bezi; 7 –siydik chiqarish kanali va muskuli; 8 –piyozchasimon bez; 9 – quymich-kovaktana muskuli; 10 – piyozchasimon-kovak tana muskuli; 11 – jinsiy a’zoni tortuvchimuskul
Qo‘shimcha jinsiy bezlar ishlab chiqaradigan sekretlar eyakulyat miqdorini ko‘paytiradi. Bu esa urug‘ suyuqligini urg‘ochi hayvonning oson o‘tishiga yordam beradi, spermatozoidlar hayotiyligini oshiradi, uretradagi achchiq muhitni neytrallaydi. Prostata bezi ikki bo‘lakli bo‘lib, tos bo‘shlig‘ida yotadi. Itlarda u bevosita qovuq bo‘ynida, siydik – jinsiy kanalning boshlanish qismida joylashadi. Mushuklarda u pastroq yotadi.
Prostata bezining gipertrofiyasida u kattalashadi. Bu holat prostata o‘smasi bilan bog‘liq emas. Kasallik testosteron miqdori bilan bog‘liq bo‘lib, ko‘pincha bichilmagan qari itlarda rivojlanadi. Gipertrofiyaga uchragan bez to‘g‘ri ichakda fekaliylar erkin o‘tishiga to‘sqinlik qilib, ich qotish holatiga sabab bo‘ladi. Fekaliylar chiqishini osonlashtirish uchun klizma qilinadi, ammo muammoni radikal hal qilish uchun hayvon bichiladi. Bunda bez kichrayadi