Hayotiy faoliyat havsizligi

• QO’QON DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI KIMYO-BIOLOGIYA FAKULTETI GEOGRAFIYA VA IQTISODIY BILIM ASOSLARI YO’NALISHI
• II ’’A’’ guruh talabasi
• Isaqova Mahliyo va Yo’ldasheva Nasibaxonning
• HAYOTIY FAOLIYAT HAVSIZLIGI
• fanidan tayyorlagan

• REFERATI

• MAVZU:
• Ratsional ovqatlnish va kamqonlik.
• (animiya)

• 1. Ratsional ovqatlnish.

• 3.Kamqonlik nima ?

• 2.Noratsional ovqatlnish ovqatlanish natijasida kelib chiquvchi oqibatlar.

• 4. Kamqonlikning belgilari va davolanish .

• 5.Kamqonlikni oldini olish uchun chora tadbirlar.

• Ovqatlanish
• ratsionining
• xilma-xilligi;

• Ratsional
• (to’g’ri)
• ovqatlanish
• bu:

• Minerallar, vitaminlar,
• oqsil, uglevodlarga
• va temir moddasiga
• boy bo’lgan
• oziq-ovqatlar;

• Ovqatlanish gigienasi
• – oziq-ovqatning
• tozaligi

• Ovqatlanish tartibi
• va ovqatning
• tanlanishi

• O’smirlik davrida norat-
• sional ovqatlanish natija-
• sida kelib chiquvchi
• oqibatlar:

• Kamqonlik

• Ovqat hazm qilish sistemasi faoliyatining buzilishi

• O’smirning aqliy va jismoniy rivojlanish-dan oqrada qolishi

• Odam immunitetining pasayishi

• Jismoniy va aqliy
• ish qobiliyatining
• sustlashuvi

• Toliqish

• O’smirlik
• davrida
• animiyaning
• oqibatlari:

• Immunitetning pasayishi va
• yuqumli kasalliklarga moyillikning oshishi.

• Minerallar, vitaminlar,
• oqsil, uglevodlarga
• va temir moddasiga
• boy bo’lgan oziq-
• ovqatlar istemol qilish
• orqali kamqonlikni
• oldini olish maqsadga
• muvofiqdir !

• Minerallar, vitaminlar, oqsil, ugle-vodlarga va temir moddasiga boy bo’lgan mahsulotlar:
• -go’sht va go’sht mahsulotlari, par-randa , baliq, sabzovod va mevalar, dengiz mahsu-lotlari, ko’katlar:
• -dukkakli-loviya, mosh , no’hot ,oq jo’hori, makkajo’hori.
• Dukkakli mahsulotlar tarkibida temir moddasi organizmda so’ri-lishi qiyin bo’ladi. Shuning uchun ularni meva va sabzavotlar bilab birgalikda iste’mol qilish, zaruriy moddalarning organizmda so’rilish jarayoninni yanada jadallashtiradi.

• Sabzavotlarni salat, shakarop sifatida yoki xom hola-
• tida iste’mol qiling. Esda tuting,sabzavodlar ko’p qay-
• natilganda undagi vitaminlar miqdori kamayadi.Ho’l
• mevalarni quritilgan yoki meva sharbati sifatida is-
• te’mol qilinishi maqsadga muofiqdsir. Xom sabzi,
• karam, qizil lavlagi o’z tarkibida vitaminlardan tash-
• qari tsellyuloza moddasini ham saqlaydi. Ovqat rat-
• sionida tsellyuloza bo’lishi ichak faoliyatining normal
• ishlashida muhim o’rin tutadi.
• Tsellyuloza oshqozon-ichak vazifasini taminlash or-
• qali qabziyatdan va qorin dam bo’lishidan saqlaydi.

• O’smirlik davridagi ratsional
• ovqatlanish behatar onalik va
• sog’lom kelajakning poydevoridir!
• Ratsional ovqatlanish va tibbiy
• ko’rikdan o’tish , behatar
• onalikka tayyorgarlik ko’rish
• uchun muhimdir.

• Yuqori darajada toliqish

• Kamqonlikning jiddiy
• va uzoq vaqt davom
• etuvchi asoslari
• mavjud:

• Kasalliklarga moyillikning
• ortishi

• Aqliy va jismoniy rivojlanishning
• susayishi

• Kamqonlik (animiya) bu nima ?
• Kamqonlik qon tarkibida gemoglabin miqdorining yetarli daraja-
• da emasligini bildiradi. Gemoglabin temir moddasidan tashkil
• topgan bo’lib, tanadagi barcha azolarga kislarod etkazadi .

• Kamqonlik-
• ning asosiy
• sabablari:

• Ovqatlar tarkibida
• temirning tanqis-
• ligi

• Temir moddasining
• organizmda
• yetarli darajada
• o’zlashtirilmasligi

• Qon yo’qotish
• (oshqozon-ichak
• kasalliklari,uzoq
• va ko’p miqdor-
• da hayz ko’rish,
• gijjalar, jarrohlik
• tufayli qon
• yo’qotish)

• Kamqonlikning belgilari

• Siz kamqonlikka chalinib qolganligingizni bil-
• masligingiz mumkin. Chunki ko’pchlik kamqonlik-
• ning yengil turi bilan kasallangan bo’lganligiga
• qaramay , o’zlarini yaxshi his qiladilar.
• Agar Sizda quvvatsizlik, tez toliqish, bosh ayla-
• nishi, rangparlik, tez-tez nafas olish belgilari pay-
• do bo’lsa darholshifokorga murojat qiling !

• DAVOLANISH

• Kamqonlikni o’z vaqtida davolash–o’smirlar uchun jis-
• monan baquvvat va sog’lom bo’lish garovidir. Kamqon-
• lik kasalligi tarkibida temir moddasi mavjud bo’lgan
• mahsus tabletkalar yordamida davolanadi.
• Kasallikning salbiy oqibatlarini oldini olish uchun davo-
• lanishni kasallikning boshlang’ich davrida boshlash mu-
• himdir. Tavsiya qilingan barcha dori-darmonlarni belgi-
• langan vaqtda va to’liq qabul qilish kasallikdan butul
• sog’ayib ketishda katta ahamiyatga ega.

• Kamqonlikning oldini olsa bo’ladi! Kamqonlikning oldini olish uchun temir moddasiga boy bo’lgan oziq-ovqatlarni istemol qiling !

• Temir moddasini organizmda oson
• so’rilishiga yordam beruvchi mahsulotlar

• Mevalar

• PETRUSHKA

• XURMO

• ANOR

• PAMIDOR

• QULUPNAY

• KARAM

• LIMON

• UZUM

• Sabzavotlar
• va
• ko’katlar

• Bulg’or qalanpiri

• Yashil bargli sabzavotlar

• KASHNICH

• UKROP

• RAYXON

• JAMBIL

• Ovqatlanish vaqtida choy ichilsa, uning tarkibidagi tanin temir moddasining organizmga so’rilishiga to’sqinlik qilishi mumkin . Uning o’rniga , ovqatlanish vaqtida qaynatilgan suv ,kompot, meva va sabzavot sharbati, na’matak damlamasini ichining . Choyni esa ovqatlanmagan vaqtda , hohlagan vaqtda achishingaz mumkin.

• Temir moddasining
• so’rilishiga to’s-
• qinlik qiladigan
• mahsulotlar

• Kamqonlikni oldini olish uchun
• qo’shimcha chora tadbirlar:

• Agar: siz o’zingizda gijja
• kasalligiga shubha qila-
• Yotgan bo’lsangiz ;

• Agar: sizda oshqozon-
• ichak kasalliklariga
• moyillik bo’lsa;

• Ko’p miqdorda xayz ko’rsangiz
• vaqtida shifokorga murojat qiling,
• mahsus tekshuruvlardan o’ting va
• kerakli dori darmonlardan foyda-
• laning

• Kamqonlikni oldini olish uchun quy-
• dagi holatlarda shifokorga murojaat
• qilish zarurr:

• O’smirlik davrida
• o’sishdan orqada qolish
• holsizlik va tez
• chachash bo’lganda

• Hayz davrida ko’p
• qon yo’totish

• Oila qurishdan oldin

Foydalanilgan adabiyotlar :

• Foydalanilgan adabiyotlar :
• 1-Рамазонова Р.А. “хамширалар учун укув кулланмаси” Тошкент. 1985 й.
• 2-Муротов С.Х. “Хирургик касалликлар ва беморларни парвариш килиш.” 1989й.
• 3-Орипов И.А. “Умумий хирургия” тошкент 1994й.
• 4- Умарова С. Ибрагимова Д. “шикастланганларга 1- йордам курсатиш.”