Hayot faoliyati xavfsizligining nazariy asoslari

Potensial (yashirin) xavflarni  yuzaga keltiruvchi sharoit sabablar deyiladi.  Identiflkatsiya 

jarayonida  aniq  masalalarni  yechish  uchun  muhim  bo’lgan  xavflar  nomenklaturasi  va  ularning 

paydo bo'lish ehtimolligi, joyini yakkalash, ko'zda tutilgan zarar va shunga o'xshash  o’lchamlar 

aniqlanadi. 

Taksonomiya  -  bu  murakkab  hodisalar,  tushunchalar,  obyektlarni  sinflashtirish  va 

tizimlashtirish  haqidagi  fandir.  Taksonomiya  so'zi  xavflarni  qonun  bo'yicha  joylashtirish  degan 

ma'noni  beradi.  Xavf  ko'p  belgilarga  ega  bo’lgan  murakkab  ierarhik  tushunchadir.  Faoliyat 

xavfsizligi  sohasida  ilmiy  bilimlarni  tashkil  qilishda  xavflarni  taksonomiyalash  muhim  rol 

o'ynaydi va ularning tabiatini chuqur bilishga undaydi. 

Hozirgi kungacha xavflarning yetarlicha to'liq, mukammal taksonomiyasi yaratilmagan. Bu 

o'qituvchi va olimlar oldida kelgusida juda katta ilmiy izlanishlar olib borishini ko'rsatadi. 

Nomenklatura - ma'lum belgilariga ko'ra tizimlashtirilgan xavfli nom va so'zlar ro'yxatidir. 

Hozirgi  kunda  xavflarning  nomenklaturasini  umumiy  holda  alfavit  tartibida  quyidagicha 

keltiramiz: Ajal, alanga, alkogol, buzilish, vakuum, vulkan, vahima, gaz, gerbitsid, dahshat, dard, 

dinamik  zo'riqish,  yemirilish,  yomg'ir,  yong'in,  zahar,  zilzila,  ifloslanish,  ichkilik  kasalligi, 

kamchilik,  kuyish,  lat  yemoq,  loyqalanish,  lazer  nurlari,  magni  maydoni,  momaqaldiroq, 

meteoritlar, mikroorganizmlar, namlanish, plusatsiya, pasayish, radiatsiya, rezonans, sog'aymoq, 

saqlanish,  sirpanish,  tebranish,  tok  urishi,  toymoq,  uzilish,  urmoq,  ultratovush,  hujum,  xavf, 

.charchash, shamol, shovqin, elektr toki, elektr maydoni, yaxmalak hamda yadro. 

 

Aniq  ilmiy  izlanishlar  olib  borilganda,  har  bir  alohida  obyektlar  uchun  (ishlab  chiqarish, 

sexlar, ishjoylari, jarayonlar, kasblar va hokazo) xavflar nomenklaturasi  tuziladi.