Hayot faoliyati xavfsizligi va mehnat gigienasining qurulishdagi

Yo‘l qo‘yiladigan xavfsiz kuchlanishlar. 

Baxtsiz  hodisalar  tahlili  shuni  ko‘rsatdiki, 

elektrjarohatlarning  aksariyati  kuchlanish  ostidagi 

elektr  qurilmalarning  himoyalanmagan  qismlariga 

tasodifan tegib ketishi natijasida sodir bo‘ladi. 

Elektr  qurilmadan  foydalanilganda  va  atrof 

ishlab  chiqarish  muhitiga  qarab  (50-60  Gs)  sanoat 

chastotali  o‘zgaruvchan  tokning  3  ta  xavfsiz 

kuchlanishi o‘rnatilgan: 

Yuqori xavfsiz binolarda – 65 V. 

Yuqori xavfli binolarda – 36 V. 

---

O‘ta xavfli binolarda – 12 V. 

Ko‘pincha  1000  V  gacha  kuchlanishli  elektr 

qurilma  bilan  ish  qiluvchi  xodimlarning  elektrotok 

bilan  shikastlanish  holatlari  yuz  beradi  negaki  ular 

bunday  kuchlanishni  xavfsiz  deb  hisoblab,  himoya 

vositalaridan asossiz foydalanishadi.  

U dan 36 V gachani nisbatan xavfsiz kuchlanish 

deb hisoblash qabul qilingan. U = 36 dan 60 V gacha 

kuyish va teridan og‘riqli qo‘zg‘atishini chaqiradi. 

U  =  60  dan  100  V  gacha  jiddiy  xavf  chegarasi 

hisoblanadi  va  katta  kuyishlar  va  nafas  hamda  yurak 

falajini hosil qiladi.  

100  V  dan  yuqori  kuchlanishli  elektrotok  inson 

hayoti uchun xavfli hisoblanadi. 

Apparaturalar,  asboblar  va  elektr  qurilmani 

yig‘ayotganda xizmat ko‘rsatuvchi personalning qisqa 

uzilish  yoki  boshqa  nosozlikda  kuchlanish  ostiga 

tushgan 

asbob 

korpusi 

yoki 

himoyalanmagan 

simlarga,  tok  o‘tuvchi  qismlariga  tasodifiy  tegib 

---

ketishidan  himoyaning  maxsus  choralari  ko‘zda 

tutiladi.