Hayot faoliyati xavfsizligi (O`quv qo`llanma) toshkent 2019

Himoya inshootlari – aholini va ishlab chiqarish xodimlarini hamma ta’sir omillaridan: yuqori harorat, Radioaktiv, portlovchi va kuchli zaharli moddalardan, inshootlar buzilganda ularning qismlaridan hamda qirg`in qurollar ta’sirlaridan saqlashga mo`ljallangan muhandislik inshootlar majmui.
Himoya vositalari – ishlab chiqarish jarayonida ishtirok etadigan insonlarga zararli va xavfli ishlab chiqarish omillarining ta`sirini kamaytirish yoki uni oldini olish uchun qo`llaniladigan vositalar majmui.
Hudud – er, suv, havo makoni, ishlab chiqarish
Identifikatsiya – hayot faoliyatini ta'minlashga yo`naltirilgan oldini olish va tezkor tadbirlarni yaratishga zarur va yetarli bo`lgan sonli, vaqtinchalik, fazoviy va boshqa tavsiflarni topish va aniqlash jarayoni.
Insonning tabiiy analizatorlari-tabiiy sezgi a’zolari: ko`rish, eshitish, titrashni sezish, taktik analizatori (mexanik ta’sirni sezish), haroratni sezish, og`riqni sezish, ta’m va hidni sezish, organik sezgi, harakat analizatori.
Iоnlаshtiruvchi nurlаnish- rаdiоаktiv pаrchаlаnishdа, yadrоviy yеmirilishlаrdа, mоddаdаgi zаryadlаngаn zаrrаchаlаr harаkаtlаnishini sеkinlаshuvidа hоsil bo`ladigаn hamda muhit bilаn o`zаrо tа'sir etish chоg`idа har xil qutbli iоnlаrni hоsil qilаdigаn nurlаnish
Iоnlаshtiruvchi nurlаnish mаnbаi- o`zidаn iоnlаshtiruvchi nurlаrni chiqаruvchi qurilmа yoki rаdiоаktiv mоddа
Ishlarni xavfsizlik-zararlilik bo`yicha turlari – zararli, xavfli, o`ta xavfli.
Ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisa – ishchi xizmatchilarni xavfli va zararli ishlab chiqarish omillari ta’sirida sog`ligi va ish qobilyatini bir kun va undan ortiq vaqtga yo`qotish holati.
Ichki qon ketish – puls sekinlashishi, kamdarmonlik, bosh aylanishi, rang oqarishi, kuchli suvsash va hushsiz bo`lishi mumkin. Bunda jarohatlangan kishiga to`liq tinchlik berish va jarohatlangan joyga sovuq bosish lozim. Suv berish mumkin emas.
Jarohatlanish ko`rsatkichlari – jarohatlanish chastotasi (K<sub>ch</sub>), jarohat og`irligi (K_o), ish kunining yo`qotilishi (K_ich).