Hayot faoliyati xavfsizligi” kafedrasi «Hayot faoliyati xavfsizligi» fanidan laboratoriya ishini bajarishga doir uslubiy ko'rsatmalar Navoiy-2021

Ishlab chiqarishdagi mikroiqlimning gigiyenik me’yorlari
Ishlab chiqarishdagi mikroiqlimning me’yorlari " Sanoat korxonalarini loyihalashda sanitariya me’yorlari" (SN 245-86), "Mehnat xavfsizligi standartlari tizimi", "Ish zonasi mikroiqlimi" (DAVAN 12.1.005-88. MHST) ga asosan belgilanadi. Sanoat korxonalaridagi ishlab chiqarish binolarining ish o’rinlarida ishlab chiqarish mikroiqlimi, yil fasllari va bajariladigan ish toifasiga qarab, u yerdagi harorat, nisbiy namlik va havo harorati tezligining ish o’rinlari uchun ruxsat etilgan eng qulay (optimal) me’yorlari belgilangan.I
Ish toifalari quyidagicha belgilanadi:
Yengil jismoniy ishlar toifasi (I toifa), o’tirib, tik turib yoki yurish bilan bog`liq bo’lgan holda bajariladigan, biroq muntazam jismoniy, zo’riqish yoki yuklarni ko’tarishni talab qilmaydigan ishlar kiradi. Bunda insonning quvvat sarfi soatiga 150 kkal (172 j/s)ni tashkil etadi.
O’rtacha og`irlikdagi jismoniy ishlar (II toifa) soatiga 150-250 kkal (175-293 j/s) quvvat sarflanadigan , doimiy yurib bajariladigan va og`irligi 10 kg gacha bo’lgan yuklarni tashish bilan bog`liq bo’lgan ishlar kiradi.
Og`ir jismoniy ishlar (III toifa) muntazam ravishda jismoniy zo’riqish, xususan og`ir yuklarni (10 kg dan ortiq) doimiy ravishda bir joydan ikkinchi joyga ko’chirish, ko’tarish bilan bog`liq bo’lgan ishlar kiradi. Yuk yuklovchi va tushiruvchi kishilarning, ta’mirlash, payvandlash, montaj ishlarni olib boruvchi kishilarning bajargan ishlari misol bo’ladi. Bunda kishi sarflaydigan quvvat sarfi soatiga 250kkall (293 j/s) dan yuqori bo’ladi.
1 jadval


Ishlab chiqarish binolardagi ish o’rinlarida havoning harorati, nisbiy namligi va harakat tezligining yo’l qo’yiladigan me’yorlari

Yil fasli	Ish toifalari	Havoning harorati, °C	Nisbiy namligi, %	Harakat tezligi, m/s
Sovuq mavsum	yengil –I	20-23	60-30	0.2
	o’rtacha og`irlikdagi-II^a	18-20	60-40	0.2
	II^b	17-16	60-40	0.3
	og`ir –III	16-19	60-40	0.3
iliq yoki o’tish davri	yengil –I	20-25	60-40	0.2
	o’rtacha og`irlikdagi-II^a	21-23	60-40	0.3
	II^b	20-22	60-40	0.4
	og`ir –III	18-21	60-40	0.5
Issiq mavsum	yengil –I	20-30	60-30	0.3
	o’rtacha og`irlikdagi-II^a	20-30	60-30	0.4-0.5
	II^b	20-30	60-30	0.5-0.7
	og`ir –III	20-30	60-30	0.5-1.0