Hayot faoliyati xavfsizligi” kafedrasi «Hayot faoliyati xavfsizligi» fanidan tajriba ishini bajarishga doir uslubiy ko'rsatmalar Navoiy-2021

Tajriba ishini o’tkazish uchun qo’llaniladigan asbob va uskunalar.

Rasm 2. Sun’iy yoritilishni tadqiq etish uchun tajriba qurilmasi sxemasi

Rasm 1. Lyuksmetr Yu-116 1- fotoelement; 2-galvanometr; 3- yutuvchi o’rnatma K 4- yutuvchi o’rnatma T 5- yutuvchi o’rnatma M

1-shtativ; 2-yoritgich; 3-6-cho’g’lanma chiroq 4-Lyuminessent chiroq; 5-boks; 7-10-fotoelement;8-rangli plastinka 9-olinadigan panel;10- galvanometr

Lyuksmetr Yu-116 ning galvanometri ikkita o’lchov ko’rsatkichidan iborat bo’lib, birinchisi (0-30), ikkinchisi (0-100) lyuksgacha bo’lgan yoritilganlikni o’lchaydi.

Galvanometrda ikkita tugmacha mavjud, chap tugmacha bosilganda (O-3O)gacha o’ng tugmacha bosilganda (0-100) lyuksgacha yoritilganlik o’lchanadi. Yu-116 lyuksmetrning o’lchashdagi yo’l qo’yilishi mumkin bo’lgan xatolik faqat asbobning mili kichiq miqdorda og`ganda eng katta qiymatga ega bo’ladi. TTTu sababli har qaysi shkalada o’lchashning boshlanishida ruxsat etiladigan nuqtalar qo’yilgan bo’lib, bu nuqtalar ( 0-30 ) ko’rsatkichi uchun 20 raqamiga to’g`ri keladi. Juda katta miqdordagi yoritilganlikni o’lchash uchun (100 lk dan ortiq) fotoelementga yorug`likni (M) 10 marta kamaytiruvchi, (R) 100 marta kamaytiruvchi, (T) 1000 marta kamaytiruvchi, yorug`likni yutuvchi maxsus o’rnatmalar o’rnatiladi. Yarim sfera shaklidagi yorug`lik tarqatuvchi K o’rnatma oq plastmassadan yasalgan konussimon moslama bo’lib yorug`lik nurini fotoelementga xatoliklarini bartaraf etish uchun qo’llaniladi. K o’rnatma M, R va T o’rnatmalarning birortasi bilan birlikga qo’llaniladi Agar K va M o’rnatma o’rnatilganda galvanometr ko’rsatkichi Yuga, K va R o’rnatmasi o’rnatilganda 100 ga, K va T o’rnatmasi o’rnatilganda lyuksmetr galvanometrining ko’rsatkichi 1000 ga ko’paytiriladi.