Hayot faoliyati

Yodingizda bo
‘
lsin: 
Jabrlanuvchi o‘z tanasining harakatini nazorat qila olmasligi 
yodingizda bo‘lsin! Jabrlanuvchini to‘xtatib qolishga yoki biron 
tarzda tutib turishga urinmang. Odatdagidek, birinchi yordam 
ko‘rsatishning asosiy tamoyillariga amal qiling! Tortishishda 
birinchi yordam ko‘rsatish jarohat olishdan saqlanishga va nafas 
olish yo‘llarining o‘tkazuvchanligini ta’minlashga qaratilgan. 
Tutqanoqda (shaytonlashda) birinchi yordam ko‘rsatish 
(bolalarda) 
1-bosqich. 
Bolani jarohatlanishdan saqlang. 

---

179 
• 
Jabrlanuvchining atrofida unga shikast yetkazishi mumkin 
bo‘lgan barcha buyumlar va mebelni bir chekkaga olib qo‘ying. 
• 
Bolaning atrofiga va boshi tagiga bironta yumshoq narsa, 
masalan, taxlangan kiyim qo‘yib, uni shikastlanishdan himoya 
qiling. 
• 
Odamlardan bolaning atrofida to‘planmaslikni iltimos 
qilgan holda, toza havo kelishini ta’minlang. 
2-bosqich. 
Bolani sovuting. 
• 
Bolaning kiyimini yeching. 
• 
Toza havo kirishini ta’minlang. 
• 
Bola sovuq eb qolmasligini nazorat qiling. 
3-bosqich. 
Bolaning badanini arting. 
• 
Sochiqni iliq suvda ho‘llab bolaning bosh tomondan 
pastga qarab arting. 
4-bosqich. 
Bolani tiklanish holatida yotqizing. 
• 
Jabrlanuvchini tiklanish holatida, hushiga kelmaguncha 
ushlab turing. 
5-bosqich. 
Tez yordam chaqiring 
• 
Bironta odamni tez yordam chaqirishga jo‘nating yoki 
o‘zingiz «103»ga qo‘ng‘iroq qiling. 
• 
Tez yordam yetib kelgunicha jabrlanuvchining hushini, 
pulsini va nafas olishi bor-
yo‘qligini kuzatib turing. 
194 
Agar bola hushini yo‘qotsa, nafas yo‘llarini oching, hushining 
bor-
yo‘qligini tekshiring. Yurak-o‘pka faoliyatini tiklash 
ishini (reanimatsiyasini) o‘tkazishga tayyor bo‘lib turing.