Haydash, cho’kma hosil qilish, ekstraksiya, xromotografiya ajratish usullarini texnologiyada qo’llash

CHO‘KMALARNING HOSIL BO‘LISH SHART-SHAROITLARI

Kristall cho’kmalarning xosil bo’lishida ko’shilayotgan cho’ktiruvchi darhol boshlangich kristallarni hosil qilmaydi, cho’ktirilayotgan modda ma'lum vaqt o’ta to’yingan xolda eritmada qoladi. Cho’ktiruvchi sekin-asta ko’chpib borilganda cho’ktirilayotgan modda o’ta to’yingan eritmadan dastlab boshlang’ich kristallar hosil qilib cho’kadi, so’ngra bu kristallar sekin-asta kattalasha boradi va, nihoyat, boshlang’ich kristallarga nisbatan yirikroq kristallardan iborat kristall cho’kma xosil bo’ladi.

Amorf cho’kmalarning xosil bo’lish jarayoni boshqacha bo’ladi. Bu vaqtda cho’ktiruvchining har bir qismini qo’shish eritma ichida juda ko’p miqdorda mayda zarrachalar hosil bo’lishiga olib keladi; bu mayda zarrachalar o’zaro birikib, yirik agregatlar xosil qilishi natijasida kattalashadi va og’irlik kuchi ta'sirida idish tubiga cho’kadi. Boshqacha aytganda, bu xolda dastlab xosil bo’lgan kolloid eritma koagulyasiyaga uchraydi. Bu amorf cho’kmalarning satxi juda katta bo’ladi va shuning uchun ular eritmadagi har xil begona moddalarni o’ziga kristall cho’kmalarga nisbatan ancha ko’proq adsorbilaydi.