Hasanboyev Dilshodjonning "Sohada axborot texnalogiyalari"

FARG`ONA POLITEXNIKA INSITUTI
Ishlab chiqarishda boshqaruv fakulteti
56-21 I guruh talabasi
Hasanboyev Dilshodjonning
“Sohada axborot texnalogiyalari” fanidan
QAYTA O`ZLASHTIRUV ISHI

Qabul qildi: Xolmatov A

MAVZU: MS Exsel dasturida axborot komplekslarida qaror qabul qilishga doir iqtisodiy- moliyaviy masala yechish texnologiyasi.
Nazariy qism:
Jadvaldagi ma‘lumotlarni tahrir qilish. Agar jadvaldan tahrir qilinadigan katak tanlab olinsa, formulalar qatorida, agar katakni qo‘shaloq chertilsa, bevosita katakning o‘zida amalga oshirish mumkin. Jadvaldagi ma‘lumotlarni tahrir qilish odatdagi matn hujjatlarini tahrir qilishdan hech narsasi bilan farq qilmaydi. Agar ma‘lumotlar katakda to‘liq birlashtirilsa, bunday holda uni jadvaldan tanlash va yangitdan terishni amalga oshirish kifoya qiladi.

Ish varaqlarini formatlash.

Formatlash deganda jadval kataklarining ko‘rinishini turli xilda o‘zgartirish, tekislash, shriftni rangini o‘zgartirish va shu bilan bog‘liq ko‘plab boshqa harakatlar tushuniladi. Katakka nisbatan qo‘llaniladigan formatlarning ko‘pchiligi Format menyusida, shuningdek, formatlash panelida joylashgan. Formatlash paneli formatlashning quyidagi turlarini taklif qiladi:
 shriftni tanlash;
 shriftning o‘lchami;
 chizish usuli;
 tekislash;
 birlashtirish va markazga joylashtirish;
 pul va foiz bichimi;
 bo‘luvchilari bo‘lgan bichim;
 razryadlikni oshirish yoki kamaytirish;
 chekinishni ko‘paytirish va kamaytirish;
 jadvalning chegaralarini o‘rnatish;
 orqa fon rangi;
 shriftning rangi.
Bu tugmalar bilan ishlash hujjatning muharririda ishlashga o‘xshashdir, shuning uchun EXCEL da ixtisoslashtirishga e’tiborni qaratamiz.

Format menyusi:

Format menyusi formatlash uchun quyidagi buyruqlarni taklif qiladi:
 kataklar;
 satrlar;
 ustunlar;
 avtobichim;
 formatlash shartlari;
 uslub (stil).
Katakning bichimi buyrug‘i tanlanganidan so‘ng ekranda darcha paydo bo‘ladi.
Bu darchaning ilovalari quyidagi maqsadlarda ishlatiladi:
A) Raqam – bichimlari tegishli ro‘yxatda keltiriladigan raqamlarni formatlash uchun.
B) Tekislash – маtnni tekislash, shuningdek, uni mo‘ljal oldirish uchun.
C) Shrift – shriftni, uning chizilishini, o‘lchamini, ta’kidlash chiziqlarini, shriftning rangini, shuningdek tepa va quyi indeksini samarasini tanlash uchun.
D) Chegara – tanlangan diapazonni to‘ri (setkasi)ni, chiziqlar tipi va rangini, shuningdek, jadvalning alohida kataklarni formatlash uchun. Gap shundaki, jadvalning siz ko‘rib turgan to‘ri faol emas va u chop etishga chiqarilganida u ko‘rinmaydigan bo‘lib qoladi.
YE) Tur – fonning, shuningdek, katakning quyilish rangini taklif etilayoitgan rang palitrasi bo‘yicha tanlash uchun.
F) Himoya – Himoya qilinadigan katak va formulalar yashirilsin bayruqchasini o‘rnatish uchun.
Qatorni formatlash

Bu buyruq qatorining balandligini o‘zgartirish, bir nechta qator uchun avtomatik tanlov rejimini berish, tanlangan qatorni ekranda yashirish yoki aks etishga imkon beradi. Qatorning balandligini boshqa usulda ham o‘zgartirish – sichqonchaning ko‘rsatkichini qatorlar sarlavhasida katak chegarasiga o‘rnatish va sichqonchaning tugmachasini qo‘yib yubormasdan chegarani o‘zgartirish mumkin.

Ustunni formatlash:
Bu buyruq ustun kengligini o‘zgartirish, kenglikni avtomatik ravishda tanlash, ustunni yashirish va aks ettirish, ustunni standart kengligini o‘rnatish imkonini beradi. Ustunnnig kengligini boshqa usul bilan ham – sichqonchaning ko‘rsatkichini ustunlar sarlovhasida katakning chegarasiga o‘rnatib va sichqonchaning tugmachasini qo‘yib yubormay, ustunnnig chegarasini o‘zgartirib amalga oshirish mumkin.
Varaqni formatlash:
Bu buyruq formatlashning quyidagi variantlarini taklif etadi:
A) Varaqni qayta nomlash.
B) Varaqni yashirish.
C) Yashirin varaqni aks ettirish
D) Varaqning qo‘yilishini o‘rnatish.
Varaqni qayta nomlash uchun bu varaqning yorliqchasini tanlash, menyudan buyruq tanlash, klaviaturadan nomni terish va Enter tugmаchасini bosish zarur. Bu harakatni kitobning har bir ish varag‘i uchun bajarish afzalroqdir, chunki standart nomlar, ayniqsa, kitobda varaqlar soni ko‘p bo‘lganda chalkashliklar unsurlarini kiritishlari mumkin. Varaqni yashirish uchun shu varaqning yorliqchasini chertish va yashirilsin buyrug‘ini bajarish kifoyadir. Yashirilgan varaqni ko‘rsatish uchun aks ettirilsin buyrug‘ini bajarish zarur. Paydo bo‘lgan darchadagi ro‘yxatdan yashirilgan varaqni tanlash va OK tugmasini chertish kerak. Varaqning qo‘yilishini o‘zgartirish uchun ushbu buyruqni bajarish, paydo bo‘lgan darchadan qo‘yilish rasmi bor faylni tanlash va kiritilsin tugmasini chertish zarur.
To‘g‘rilash menyusi

Ushbu menyu buyruqlari yordamida Siz quyidagi amallarni bajarishingiz mumkin:

 jadvallarning qismlaridan nusxa ko‘chirish, qirqib olish, kiritish (uskunalar panelida bu buyruqlarga o‘xshash tugmalar bor).
 Tozalansin buyrug‘i katakning ichidagilarni tozalash, bichimlarni tozalash, hamma narsani tozalash, katak ilovalarini tozalash imkonini beradi.
 chiqarib tashlansin buyrug‘i kataklar qatorlar yoki ustunlarni chiqarib tashlashni taklif qiladi. Varaq chiqarib tashlansin buyrug‘i esa ish varag‘ini chiqarib tashlaydi.
 nusxa olinsin, ko‘chirilsin buyrug‘i kitobning ish varaqlaridan nusxa olish yoki harakatlantirish imkonini beradi. bu buyruq tanlanganidan so‘ng ekranda darcha paydo bo‘ladi