Harorat o’lchash va rostlash prinsipi

4.3.Bimetalli termometrlar

Bimetall termometrlarning sezgir elementi kavsharlangan ikkita plastinadan tayyorlangan prujinadan iborat. Bu plastinalar Issiqlikdan kengayish harorat koeffitsienti turlicha bo’lgan metallardan tayyorlanadi. Harorat o’zgarganda plastinalar o’zayadi.

Pl astinalar bir – biriga nisbatan siljiy olmaganligi sababli prujina Issiqlikdan kengayish harorat koeffitsienti farqi qancha katta bo’lsa, prujinaning harorat o’zgarishidagi og’ishi shuncha ko’p bo’ladi.

4.3– rasmda yassi plastinkali bimetall termometrning to’zilish sxemasi ko’rsatilgan. Harorat o’zgarishi bilan bimetall prujina 1 pastga egiladi. Tortqi 2 strelka 4 ni o’z 3 atrofida aylantiradi. Strelka shkala 5 da o’lchanayotgan harorat qiymatini ko’rsatadi. Sezgir element sifatida yoysimon yoki vintsimon spiralar qo’llaniladi. Bimetall termometrlar bilan haroratni o’lchash chegarasi – 150 (S dan + 500 (S gacha, xtosi 1…1,5 %. Bu turdagi termometrlar haroratni ma‘lum darajada avtomatik ravishda saqlash va signalizatsiya uchun qo’llaniladi.

NAZORAT SAVOLLARI:

1. Kengayish termometrlari deb nimaga aytiladi?

2. Kengayish termometrlari qanday turlarga bo’linadi?

3. Shishali suyuqlikli termometrlarni to’zilishini izohlab bering.

4. Shishali suyuqlikli termometrlarda termometrik modda sifatida nima ishlatiladi?

5.SHishali suyuqlikli termometrlarga termometrning to’liq o’lchash muhitiga cho’kmasligidan kiritiladigan qo’shimchani izohlab

6.Suyuqlikli shisha termometrlarning o’lchov diapazoni qancha?

7.Suyuqlikli shisha termometrlarning qanday turlari mavjud?

8.Termometrik moddalarga qanday moddalar kiradi?

9.Toluolning qo’llanish chegarasi qancha?

10.Dilatometrik termometr deb nimaga aytiladi?

11.Bimetalli termometrlarning o’lchov chegarasini ko’rsating.

12.Kengayish termometrlari deb nimaga aytiladi?


5-ma‘ruza: MANOMETRIK TERMOMЕTRLAR.

Reja:

5.1.Manometrik termometrlar haqida umumiy ma‘lumotlar.

5.2.Gazli manometrik termometrlar.

5.3.Suyuqlikli manometrik termometrlar.

5.4.Kondensatsion manometrik termometrlar.

Tayanch iboralar: termoballon, kapillyar naycha, manometrik prujina, ish moddasi, kompensatsion qo’rilma, kondensatsion termometr.