Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev

JKning 1-moddasi

  Jinoyat kodeksini jinoyat-huquqiy normalar 

mavjudligining yagona va mutlaq shakli sifatida belgilaydi hamda jinoiy 

qonunchilikning asosi sifatida faqat Konstitutsiyani va xalqaro huquqning 

umume’tirof etilgan me’yorlarini belgilaydi, bu kengaytirilgan ravishda 

talqin etilmaydi. Shu munosabatda jinoyat-huquqiy tusdagi qoidalarni 

mustahkamlashning boshqa shakllari (masalan, Oliy sudning qarorlari, sud 

pretsedentlari, doktrinal talqin etish va hokazo) O‘zbekiston jinoiy 

qonunchiligining manbalari sifatida tan olinishi yoki uning asosi bo‘lishi 

mumkin emas. Ushbu hol shundan kelib chiqadiki, bu hujjatlarda yangi 

huquqiy normalar yaratilmaydi va mustahkamlanmaydi, balki Jinoyat 

kodeksida mavjud bo‘lgan normalarning asl mazmuni tergov va sud 

amaliyotida ularga aniq va yagona shaklda rioya etilishi maqsadida ochib 

beriladi. 

Buzilishi jinoyat deb tan olinadigan, xulq-atvor va harakatlarning 

ma’lum qoidalari va me’yorlari bo‘lgan huquqiy hujjatlar (masalan, 

maxfiy hujjatlar bilan ish yuritish qoidalari, veterinariya yoki zoologiya 

qoidalari, harakat xavfsizligi va transportdan foydalanish qoidalari va 

boshqalar) jinoiy qonunchilik sifatida tan olinishi mumkin emas. Bu 

53 

 

---

hujjatlarda blanket tusda bo‘lgan muayyan jinoyat-huquqiy normaning 

(masalan, JK ning 285-moddasi) tutgan o‘rni va mazmuni batafsilroq aks 

etadi, lekin unga xos bo‘lgan dispozitsiyasi va sanksiyasi bo‘lgan 

normaning o‘zi faqat Jinoyat kodeksida mavjud. 

O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining Qoraqalpog‘iston 

O‘zbekiston tarkibiga kirishi va O‘zbekistonning qonunlari Qora-

qalpog‘istonning hududida ham majburiy ekanligi to‘g‘risidagi qoidalariga 

muvofiq (Konstitutsiyaning 71-  va 72-moddalari)

1

  Jinoyat kodeksi, 

shuningdek, jinoyat-huquqiy normalarni mustahkamlashning yagona 

shakli bo‘ladi va Qoraqalpog‘iston Respublikasi hududida ham amal 

qiladi. 

Jinoyat kodeksi ham O‘zbekiston hamda Qoraqalpog‘iston uchun 

yagonalashtirilgan (yagona) bo‘lib, boshqa qonunchilik hujjatlari 

(masalan, Qoraqalpog‘iston Respublikasining qonunlari, Jo‘qorg‘i 

Kengesning qarorlari va hokazolar) Qoraqalpog‘iston Respublikasining 

hududida jinoyat qonunining manbai sifatida tan olinishi mumkin emas.