Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev

maqsadga qaratilganligi

 

bo‘lishi lozim, ya’ni bunda 

mudofaalanuvchining xulqi ijtimoiy foydali manfaatga erishuviga 

yo‘naltirilganligidan dalolat beruvchi obyektiv va subyekt  alomatlarning 

tizimi tushunilishi lozim. Bu esa, tajovuz qaratilgan ma’lum ijtimoiy 

munosabatlarning himoya qilish talabi sifatida tushuniladi. Bunda himoya 

qilish harakatlari ham mudofaalanuvchining huquqlari va manfaatlariga 

tajovuzchi shaxslarga qarshi, ham boshqa shaxslarning, shuningdek, 

muassasalar, tashkilotlar, jamiyat va davlatning huquqlari va manfaatlariga 

tajovuzchi shaxslarga qarshi qaratilishi mumkinligini unutmaslik lozim, 

tajovuzning muayyan qaratilishi bunda ahamiyatga ega bo‘lmaydi. 

Mudofaa qilish harakatlarini ijtimoiy foydali manfaatga erishuvga 

qaratilgan deb tan olishda jabrlanuvchining rasman yordam so‘rab 

murojaat qilganligi, uning yordam ko‘rsatishga rozilik berganligi yoki 

yordam ko‘rsatmaslik talabi ham ahamiyatga ega bo‘lmaydi.  

Zaruriy mudofaani amalga oshirish huquqi har bir insonning subyekt 

huquqidir va shuning uchun ham himoya qilishni, shu jumladan boshqa 

shaxslarga qarshi qaratilgan tajovuzlarda himoya qilishni amalga oshirish 

qarori mudofaalanuvchining mutlaq prerogativ huquqi bo‘ladi.  

Zaruriy mudofaaning ijtimoiy foydali manfaatga erishuviga 

qaratilmaganligi shaxsning himoya qilish harakatlarini ma’nosidan 

mahrum etadi, bir qator holatlarda esa jinoyatga aylantiradi.  

Xususan,