Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev

JK 17-moddasi 2-  va 3-

qismida

 sanab o‘tilgan jinoyatlar ikki obyektga tajovuz qiluvchi murakkab 

tarkibli jinoyatlar hisoblanadi yoki tajovuzni amalga oshirish aybning 

murakkab shaklini tashkil etuvchi qandaydir ijtimoiy xavfli oqibatlar 

keltirib chiqaradi yoki bu obyektlarga tajovuz boshqa mustaqil jinoyatni 

sodir etish orqali amalga oshiriladi. Masalan, o‘smir 15 yoshida ommaviy 

tartibsizliklarda (JK 244-moddasi) ishtirok etsa, uni bu norma orqali 

javobgarlikka tortish mumkin emas, chunki bu jinoyat uchun javobgarlik 

16 yoshdan vujudga keladi.  Shu bilan birgalikda, ommaviy tartibsizliklar 

Jinoyat kodeksining boshqa moddalarida ko‘rsatilgan shaxsga qarshi 

zo‘ravonlik harakatlari, bosqinchilik, o‘t qo‘yish, mulkka zarar yetkazish 

yoki yo‘q qilish hamda boshqa harakatlar bilan kuzatiladi hamda ular 

uchun javobgarlik 14 yoshdan belgilangan. Bundan kelib chiqadiki, o‘smir 

qanday faktik harakatlar sodir etganidan qat’i nazar, uning harakatlari shu 

normalar orqali kvalifikatsiya qilinishi kerak. 

Ko‘rsatib o‘tilgan yoshning minimal chegarasi (13 va 14 yosh) qonun 

chiqaruvchi tomonidan, jinoyat qonunida belgilangan yoshga yetguniga 

qadar, shaxs JK bilan taqiqlangan u yoki bu qilmishining ijtimoiy xavfli 

ekanligini anglashi, o‘z irodasini, o‘z jinoiy xatti-harakatlarini sodir 

etishning birinchi damlaridayoq nazorat qilish qobiliyatiga ega bo‘lishidan 

dalolat beruvchi shaxsning psixologik va ijtimoiy rivojlanish 

237 

 

---

xususiyatlarini, shuningdek, kriminologik mezonlarini

1

  hisobga olgan 

holda o‘rnatiladi.  

Ba’zi hollarda esa shaxs jinoiy javobgarlikka faqat voyaga 

yetganidagina tortiladi

2

. Jumladan,