Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev

Zarar xususiyatiga

 ko‘ra, oqibat ikki guruhga: moddiy va nomoddiy 

oqibatga ajratiladi. 

Moddiy oqibat

  –  jismoniy va mulkiy zarar ko‘rinishidagi oqibat 

bo‘lib, aniq isbotlash va belgilashga moyil. Jismoniy zarar –  shaxsga 

qarshi jinoyatlarda ifodalanib, u shaxs o‘limida yoki turli darajadagi 

sog‘liqqa zarar yetkazishda ifodalansa, mulkiy zarar esa, masalan, o‘zgalar 

mulkini talon-toroj qilishga qaratilgan jinoyatlar, jabrlanuvchi mulkini 

kamaytirishga qaratiladi. 

Nomoddiy oqibat

  ma’naviy, siyosiy, ijtimoiy-psixologik va boshqa 

shunga  o‘xshash mazmunlarda ifodalanadi. Masalan, tuhmat va haqorat 

qilishda  jabrlanuvchi ongida ijtimoiy-psixologik ta’sirning mazmuni, 

165 

 

---

urushni targ‘ib qilishda mafkuraviy va siyosiy mazmun muhim ahamiyat 

kasb etadi. 

Nomoddiy oqibat esa ikki turda ifodalanadi: 

– real ziyon ko‘rinishidagi nomoddiy zarar, masalan, JK 144-moddasi 

1-qismida nazarda tutilgan zarar: «fuqarolar, jamiyat va davlatning qonun 

bilan qo‘riqlanadigan manfaatlari»ga zarar yetkazish; 

–  zarar  yetkazish  xavfi ko‘rinishidagi oqibat. Masalan, JK 113-

moddasida nazarda tutilgan tanosil kasalligini yuqtirish xavfi ostida 

qoldirish jinoyatida shaxs sog‘liqiga nisbatan xavf vujudga keladi. 

Yetkazilgan zararning