Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev

JK 34-moddasi 2-qismiga

  ko‘ra, «Ilgari hukm qilingan jinoyatiga 

o‘xshash jinoyat sodir etgan, ushbu Kodeksda alohida ko‘rsatilgan 

hollarda esa, maxsus qismning boshqa moddalari bilan ham hukm qilingan 

shaxsning qasddan yangi jinoyat sodir etishi 

xavfli retsidiv 

jinoyat deb 

topiladi». 

Oddiy retsidivdan farqli ravishda xavfli retsidiv qonun chiqaruvchi 

tomonidan ba’zi jinoyat tarkiblari uchun baholanadigan belgi kabi 

ta’riflanadi. Xavfli retsidiv jinoyat Jinoyat kodeksi maxsus qismining 

ko‘pgina moddalarida jinoyatlarning baholanadigan belgilari sifatida 

nazarda tutiladi. Masalan, JK 97-moddasi 2-qismi «r» bandi, 104-moddasi 

3-qismi «b» bandi, 164-moddasi 3-qismi «a» bandi va boshqalar. Xavfli 

retsidiv jinoyat modda konstruksiyasida baholanadigan belgi sifatida 

nazarda tutilmagan bo‘lsa va shaxs tomonidan mazkur jinoyat takroran 

sodir etilgan bo‘lsa, shaxs bu jinoyati uchun sudlangan bo‘lib, mol-mulkni 

qasddan nobud qilish (JK 173-moddasi) jinoyatini sodir etgan hollarda 

uning qilmishi JK 56-moddasi 1-qismi «n» bandiga havola qilinib jazoni 

og‘irlashtiruvchi holat sifatida kvalifikatsiya qilinishi lozim. 

Xavfli retsidiv holati dastlabki tergov organi tomonidan jinoyat ishida 

ayblanuvchi tariqasida ishtirok etishga jalb qilinayotganda ko‘rsatib 

o‘tilgan bo‘lishi lozim va keyinchalik bu sud hukmining tavsif qismida 

ham  o‘z aksini topishi kerak. Xavfli retsidiv jinoyatga nisbatan ham 

sudlanganlik olib tashlanishi va o‘chganligi hamda shaxs ilgari qasddan 

sodir etgan jinoyati uchun javobgarlik yoki jazodan ozod qilinishi kabi 

boshqa hollarda ham xavfli retsidiv jinoyat deb topish asoslarining olib 

369 

 

---

tashlanishi qoidalari qo‘llaniladi. Misol uchun, «agar muqaddam sodir 

etilgan qasddan odam o‘ldirish jinoyati uchun sudlanganlik holati 

tugallangan yoki qonunda belgilangan tartibda olib tashlangan bo‘lsa, 

shuningdek, agar qotillik jinoyati sodir etilgan paytga kelib ilgarigi jinoyat 

uchun jinoiy javobgarlikka tortish muddatlari o‘tgan bo‘lsa, qilmish JK 97-

moddasi ikkinchi qismining «r» bandi bilan kvalifikatsiya qilinishi 

mumkin emas»

1

.