Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev

5-§. Jinoyatning obyektiv tomoni fakultativ belgilari va ularning 

ahamiyati 

Jinoyat tarkibi obyektiv tomonining 

fakultativ belgilari 

quyidagilar: 

jinoyat sodir qilish joyi, vaqti, holati, usuli, quroli va vositasi kabilardir. 

Ular nazariy jihatdan fakultativdir. Ammo amaliyotda ular jinoyatni 

ochish, kvalifikatsiya qilish uchun muhim ahamiyatga ega. Bu belgilar 

qonunda bevosita ko‘rsatilgan bo‘lsa, ular zaruriy belgi bo‘lib hisoblanadi. 

NOTA BENE ! 

Jinoyat sodir qilish 

joyi 

–  bu jinoyat sodir qilingan chegaralangan 

hudud, joy, geografik nuqta bo‘lib, unga masalan, uy-joy, o‘rmon, ombor 

va shu kabilar kirishi mumkin. 

 

Jinoyat sodir qilish joyi jinoyat qonuni amal qiladigan butun Jinoyat 

kodeksi 11–12-moddalaridagi  prinsipga ko‘ra belgilangan hududda jinoiy 

javobgarlikni yuzaga keltiradi.  Bu holatda jinoyat sodir qilish joyi hudud 

169 

 

---

va fuqarolik prinsiplariga asosan belgilanadi. Bu prinsiplar asosida 

O‘zbekiston Respublikasi hududida va undan tashqarida sodir qilingan 

jinoyatlar uchun jinoiy javobgarlik masalasi hal qilinadi. Jinoyat  kodeksi 

Maxsus qismi moddasi dispozitsiyasida nazarda tutilgan hollarda jinoyat 

sodir qilish joyi jinoyatning zaruriy belgisi bo‘ladi, masalan, Jinoyat 

kodeksi 202, 220, 222-moddalari. 

Agar moddaning dispozitsiyasida jinoyat sodir qilish joyi zaruriy belgi 

bo‘lsa, huquqni muhofaza qiluvchi organ xodimlari jinoyatning aynan 

o‘sha joyda sodir bo‘lganligini aniqlashlari lozim.