Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev

asosiy

, ikkinchisi esa 

qo‘shimcha

 obyekt bo‘ladi.  

151 

 

---

NOTA BENE ! 

Asosiy  obyekt

  –  JK moddasini tuzishda ushbu norma bilan maxsus 

himoyalangan ijtimoiy munosabat turi. 

NOTA BENE ! 

Qo‘shimcha  obyekt

  –  JK Maxsus qismi tegishli moddalari bilan 

qo‘riqlanadigan asosiy obyektga tajovuz qilish natijasida xavf ostida 

qoladigan ijtimoiy munosabat turi. 

Bunday chegaralash obyektning muhimlik darajasiga ko‘ra emas, 

balki maxsus obyekt  bilan bog‘liqligiga qarab  amalga oshiriladi. JK 164-

moddasidagi bosqinchilik jinoyatida asosiy obyekt  mulk huquqini tashkil 

etib, bu modda JK Maxsus qismining «o‘zgalar mulkini talon-toroj qilish» 

deb nomlangan bobida joylashganligi uchun qo‘shimcha  obyekt  bo‘lib, 

shaxs, uning hayoti va sog‘liqi hisoblanadi. 

Yoki, masalan, JK 104-moddasi 3-qismi «d» bandida nazarda tutilgan 

jabrlanuvchining  o‘lishiga sabab bo‘lgan qasddan badanga og‘ir shikast 

yetkazish  jinoyatida tajovuz ikkita obyektga qaratiladi: shaxsning 

sog‘liqini ta’minlovchi ijtimoiy munosabat va shaxsning hayotini 

ta’minlovchi ijtimoiy munosabat. Bu obyektlarga nisbatan tajovuzning 

bo‘lmasligi moddaning aynan shu qismi va shu bandidagi jinoyat tarkibini 

istisno qiladi. Jabrlanuvchining o‘limi bir tomondan qo‘shimcha  obyekt, 

ikkinchi tomondan aybdorning ijtimoiy xavfli qilmishi oqibati hisoblanadi. 

Qo‘shimcha  obyekt  qilmishning kvalifikatsiyasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri 

ahamiyatga ega. Masalan, bosqinchilik jinoyatining qo‘shimcha  obyekti 

uni mulkka qarshi qaratilgan jinoyatning boshqa bir turi –  talonchilikdan 

farqlash imkoniyatini beradi.