Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev

III BOB. JINOYAT TUSHUNCHASI  

1-§. Jinoyat huquqi nazariyasi va qonunida jinoyat  

tushunchasining belgilanishi 

Jinoyat 

–  jinoyat huquqi fanining asosiy kategoriyasi. Ushbu 

tushunchaning mohiyatini aniqlash prinsipial ahamiyatga ega. 

Jinoyat huquqi nazariyasi va qonunchiligida keltirilgan jinoyat 

tushunchasida ikkita metodologik yondashuv bo‘lib, ularni shartli ravishda 

formal va moddiy yondashuvlar deb atashimiz mumkin.  

Formal yondashuv

  –  tarixan birinchi. Bunda jinoiy qilmish jinoyat 

to‘g‘risidagi qonun hujjatlarida jazo qo‘llash tahdidi bilan taqiqlanadi, 

lekin bu taqiqning sabablari ko‘rsatilmaydi. 

Moddiy yondashuv

  jinoyatni shaxs, jamiyat va davlat manfaatlariga 

qarshi qaratilgan ijtimoiy xavfli qilmish sifatida tavsiflaydi. Formal 

yondashuvdan farqli o‘laroq ushbu yondashuv jinoyatni jamiyatga 

zararligi nuqtai nazaridan baholaydi va u yoki bu qilmishni jinoyatlar 

qatoriga kiritgan qonun chiqaruvchi organning maqsadini aniqlashga 

harakat qiladi. 

O‘zbekiston Respublikasining amaldagi jinoyat qonuni asosli ravishda 

ikkala yondashuvni ham o‘z ichiga oladi. 

NOTA BENE ! 

Jinoyat kodeksi bilan taqiqlangan, aybli ijtimoiy xavfli qilmish (harakat 

yoki harakatsizlik) jazo qo‘llash tahdidi bilan