Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev

JK 11-moddasi 2-qismining

  navbatdagi ikki bandi – 

«b» va 

«v»bandlari

  qilmishning tamom bo‘lgan jinoyatning ayrim holatlariga 

nisbatan – moddiy tarkibli jinoyatlarga O‘zbekiston hududida sodir etilgan 

jinoyat sifatida baholashning shartlarini belgilaydi.  

Bunday shartlarning alohida ko‘rsatilishiga sabab umumiy qoida 

bo‘yicha qilmishning ijtimoiy xavfliligi uning sodir etilishigagina emas, 

balki uning qonunda ko‘rsatilgan oqibatlariga qarab aniqlanadi va bu 

oqibatlar kelib chiqqandan so‘ng jinoyat sodir etilgan hisoblanadi. Lekin 

bu qoida jinoiy harakat bir davlat hududida sodir etilgandagina qo‘llanadi. 

Agar jinoyat ikki yoki bir necha davlat hududida sodir etilgan bo‘lsa, 

bunday qoidani qo‘llash jinoyatchining jazodan qutulib qolishiga 

imkoniyat tug‘diradi. Shunga ko‘ra qonun belgilaydiki, agar sodir etilgan 

jinoyat moddiy tarkibga ega bo‘lsa, oqibatlari mavjudligiga qaramay, u 

O‘zbekiston hududida sodir etilgan deb baholanadi. Bunday shartning 

belgilab qo‘yilishi Kodeksning javobgarlikning muqarrarlik prinsipiga mos 

keladi. 

Ta’kidlash lozimki, qilmishning O‘zbekiston hududida sodir etilgan 

jinoyat sifatida baholanishi zaruriy obyektivlik belgilaridan birortasining 

formal mavjudligini talab qilmasa ham, bu belgining faktik aniqlanishi 

haqidagi talabga rioya qilish zarurligini inkor etmaydi. Boshqacha qilib 

aytganda, sud va tergov organlari shaxsni shunday jinoyat uchun 

javobgarlikka tortishda har doim jinoyatning mazkur belgilari 

70 

 

---

yig‘indisining amalda mavjudligini aniqlashlari shart. Bu jinoyatning 

moddiy tarkibi talabidan kelib chiqadi. Bu belgilardan birortasining 

amalda mavjud bo‘lmasligi ayblanuvchi harakatlarining tamom bo‘lgan 

jinoyat sifatida baholanishiga yo‘l qo‘ymaydi.