Harbiy-texnik instituti konstitutsiyaviy huquq

Harbiy sudlar
.O’zbekiston Respublikasining harbiy sudlari tizimi 
O’zbekiston Respublikasi Harbiy sudi va hududiy harbiy sudlardan iborat. 
O’zbekiston Respublikasi Harbiy sudi viloyat sudi huquqida ish olib 
boradi hamda rais, sudyalar va xalq maslahatchilaridan iborat bo’ladi. 
Hududiy harbiy sudlar tuman sudi huquqida ish olib boradi va rais, 
xalq maslahatchilaridan iborat bo’ladi. 
O’zbekiston Respublikasi harbiy sudlari: 
–
O’zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligining, Davlat 
xavfsizlik xizmatining, Favqulodda vaziyatlar vazirligining, Ichki ishlar 
vazirligi qo’shinlarining va qonun hujjatlariga muvofiq tashkil etiladigan 
boshqa harbiy tuzilmalarning, jumladan O’zbekiston Respublikasi Milliy 
gvardiyasining harbiy xizmatchilari, shuningdek, o’quv yig’inlarida 
bo’lgan vaqtda harbiy xizmatga majburlar tomonidan sodir etilgan 
jinoyatlar to’g’risidagi ishlarni; 
–
harbiy qismlar, qo’shilmalar va birlashmalar, harbiy boshqaruv 
organlarining qo’mondonligiga nisbatan harbiy xizmatchilarning da’volari 
bo’yicha fuqarolik ishlarini va harbiy boshqaruv organlari hamda harbiy 
mansabdor shaxslarning harbiy xizmatchilarning huquq va erkinliklarini 
buzuvchi xatti-harakatlari (qarorlari) ustidan shikoyatlarni; 
–
alohida holatlarga ko’ra sudlar faoliyat ko’rsatmayotgan joylarda 
barcha fuqarolik va jinoyat ishlarini; 
–
davlat sirlariga taalluqli ishlarni; 
–
qonun hujjatlariga muvofiq boshqa ishlarni ko’radi. 

---

655 
6-§. O’zbekiston Respublikasi Sudyalar oliy kengashi 
O’zbekiston Respublikasi Sudyalar oliy kengashi sudyalar 
hamjamiyatining organi bo’lib, u O’zbekiston Respublikasida sud 
hokimiyatining mustaqilligi konstitutsiyaviy prinsipiga rioya etilishini 
ta’minlashga ko’maklashadi. 
Kengash yuridik shaxsdir, u O’zbekiston Respublikasining Davlat 
gerbi tasviri tushirilgan va o’z nomi yozilgan muhrga ega bo’ladi. Kengash 
faoliyati O’zbekiston Respublikasi “Sudyalar oliy kengashi to’g’risida”gi 
qonun va boshqa qonunlar bilan tartibga solinadi. 
Kengashning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat: 
–sudyalik lavozimlariga nomzodlarni tanlov asosida tanlash, 
eng malakali va mas’uliyatli mutaxassislar orasidan sudyalarni tayinlash, 
shuningdek, rahbar sudyalik lavozimlariga ko’rsatish uchun tavsiya berish 
asosida sudyalar korpusini shakllantirish; 
–sudyalar daxlsizligi buzilishining va ularning odil sudlovni amalga 
oshirish borasidagi faoliyatiga aralashishning oldini olish bo’yicha 
chora-tadbirlar ko’rish;
–sudyalarni kasbiy tayyorlashni, ularning malakasini oshirishni 
tashkil etish, sudyalarning faoliyati samaradorligini baholash, shuningdek, 
ularni rag’batlantirish bo’yicha tashabbus ko’rsatish;
–ommaviy axborot vositalari bilan o’zaro hamkorlik olib borish, 
aholi bilan muloqotni yo’lga qo’yish, jismoniy va yuridik shaxslarning 
sudyalar tomonidan odob-axloq qoidalariga rioya etilishi masalalariga
doir murojaatlarini ko’rib chiqish;
–sud-huquq sohasidagi qonun hujjatlarini yanada takomillashtirish, 
sud hokimiyatining chinakam mustaqilligini va yagona sud amaliyotini 
ta’minlash, odil sudlovga erishish darajasini va uni amalga oshirish
sifatini yaxshilash bo’yicha takliflar tayyorlash;
–sudyalarni intizomiy javobgarlikka tortish to’g’risidagi, 
shuningdek, ularni jinoiy va ma’muriy javobgarlikka tortish uchun xulosa 
berish haqidagi masalani ko’rib chiqish. 
Kengash o’z zimmasiga yuklatilgan vazifalarni bajarish uchun: 
–sudyalik lavozimlariga nomzodlar zaxirasini shakllantiradi; 
–sudyalik lavozimlariga nomzodlarni tanlov asosida tanlashni
tashkil etadi; 

---

656 
–O’zbekiston Respublikasi Oliy sudining raisi, rais o’rinbosarlari va 
sudyalari lavozimlariga tavsiya etiladigan nomzodlar bo’yicha O’zbekiston 
Respublikasi Prezidentiga takliflar kiritadi; 
–viloyatlar va Toshkent shahar sudlarining raislari hamda rais 
o’rinbosarlari, O’zbekiston Respublikasi Harbiy sudining raisi 
lavozimlariga tavsiya etiladigan nomzodlar bo’yicha O’zbekiston 
Respublikasi Prezidentiga taqdimnomalar kiritadi; 
–harbiy sudlarning, viloyatlar va Toshkent shahar sudlarining 
sudyalarini, tumanlararo, tuman,shahar sudlarining raislari va 
sudyalarini O’zbekiston Respublikasi Prezidenti bilan kelishilgan holda 
lavozimga tayinlaydi; 
–Qoraqalpog’iston Respublikasi sudlarining sudyalik 
lavozimlariga tavsiya etiladigan nomzodlar bo’yicha Qoraqalpog’iston 
Respublikasi Jo’qorg’i Kengesiga qonunga muvofiq xulosalar (taqdim-
nomalar) kiritadi; 
–sudyalarni ularning vakolatlari muddati davrida harbiy sudlarning, 
viloyatlar va Toshkent shahar sudlarining sudyalari, tumanlararo, 
tuman, shahar sudlarining raislari va sudyalari lavozimlariga o’z 
arizalariga asosan Sudyalar oliy malaka hay’atining tavsiyasiga ko’ra
qaytadan tayinlaydi; 
–sudyalarni Qoraqalpog’iston Respublikasi sudlarining 
sudyalari, Qoraqalpog’iston Respublikasi tumanlararo, tuman, shahar
sudlarining raislari va sudyalari lavozimlariga o’z arizalariga asosan 
Sudyalar oliy malaka hay’atining tavsiyasiga ko’ra qaytadan tayinlash 
bo’yicha Qoraqalpog’iston Respublikasi Jo’qorg’i Kengesiga 
taqdimnomalar kiritadi; 
–O’zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan tayinlanadigan 
yoki O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senati tomonidan 
saylanadigan sudyalarning vakolatlarini muddatidan ilgari tugatish 
to’g’risida O’zbekiston Respublikasi Prezidentiga taqdimnomalar 
(takliflar) kiritadi; 
–qonunda nazarda tutilgan hollarda harbiy sudlarning, viloyatlar va 
Toshkent shahar sudlarining sudyalarini, tumanlararo, tuman, shahar
sudlarining raislari va sudyalarini O’zbekiston Respublikasi Prezidenti
bilan kelishilgan holda lavozimidan ozod qiladi; 
–Qoraqalpog’iston Respublikasi sudlari sudyalarining vakolatlarini 
muddatidan ilgari tugatish to’g’risida Qoraqalpog’iston Respublikasi 
Jo’qorg’i Kengesiga xulosalar kiritadi; 

---

657 
–sudyalarni davlat mukofotlari bilan taqdirlash to’g’risida 
O’zbekiston Respublikasi Prezidentiga taqdimnomalar kiritadi; 
–sudyalarni intizomiy javobgarlikka tortish masalasini ko’rib 
chiqadi va materiallarni sudyalarning tegishli malaka hay’atlariga 
yuboradi; 
–sudyalarni jinoiy yoki ma’muriy javobgarlikka tortish masalalari 
yuzasidan xulosa beradi; 
–sud-huquq sohasidagi qonun hujjatlarini yanada takomillashtirish, 
sud hokimiyatining chinakam mustaqilligini va yagona sud amaliyotini 
ta’minlash, odil sudlovga erishish darajasini va uni amalga oshirish sifatini 
yaxshilash bo’yicha takliflarni O’zbekiston Respublikasi Oliy sudi 
Plenumi ko’rib chiqishi uchun kiritadi; 
–sudyalarning malaka hay’atlari faoliyatiga umumiy rahbarlikni 
amalga oshiradi, ularning faoliyatini tekshiradi, sudyalarning malaka 
hay’atlari raislari hisobotlarini eshitadi; 
–jismoniy va yuridik shaxslarning sudyalar tomonidan odob-axloq 
qoidalarini buzish masalalariga doir murojaatlarini ko’rib chiqadi; 
–sudyalarning faoliyatini ularning kasbiga munosibligi nuqtayi
nazaridan o’rganadi; 
–Sudyalarning odob-axloq kodeksini tasdiqlaydi; 
–sudyalarning faoliyatini o’rganish va baholash mezonlarini 
tasdiqlaydi; 
–sudyalarni kasbiy tayyorlash va ularning malakasini oshirishni 
tashkil etishga doir dasturni tasdiqlaydi; 
–O’zbekiston Respublikasi Oliy sudi huzuridagi Sudlar faoliyatini 
ta’minlash departamenti direktorining o’z faoliyati to’g’risidagi axborotini 
har yili eshitadi; 
–sudyalik lavozimlariga birinchi marta tayinlanadigan 
nomzodlarning,yangi vakolat muddatiga yoki boshqa sudyalik 
lavozimlariga nomzodlarning shaxsiy va kasbiy sifatlari darajasini 
o’rganish bo’yicha kompleks chora-tadbirlarni amalga oshiradi; 
–O’zbekiston Respublikasi Sudyalar oliy kengashining
Reglamentini tasdiqlaydi. 
Kengash qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlarni ham 
amalga oshirishi mumkin. 
Kengash rais, rais o’rinbosari, uning a’zolari va kotibidan – jami 
yigirma bir nafar kishidan iborat tarkibda sudyalar, huquqni muhofaza
qiluvchi organlar, fuqarolik jamiyati institutlari vakillari va huquq
sohasidagi yuqori malakali mutaxassislar orasidan shakllantiriladi. 

---

658 
Kengash raisi O’zbekiston Respublikasi Prezidentining taqdimiga 
binoan O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senati tomonidan
tayinlanadi. 
Kengash raisining o’rinbosari O’zbekiston Respublikasining 
Prezidenti tomonidan tasdiqlanadi va u bir vaqtning o’zida O’zbekiston 
Respublikasi Sudyalar oliy kengashi huzuridagi Odil sudlov 
muammolarini o’rganish tadqiqot markazini boshqaradi. 
Kengashning o’n bir nafar a’zosi Kengash raisining taqdimiga
binoan O’zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan sudyalar orasidan 
tasdiqlanadi. Kengashning ushbu a’zolaridan bir nafari Qoraqalpog’iston 
Respublikasi sudlarining sudyalari orasidan tasdiqlanadi. 
Kengash kotibi va uning yetti nafar a’zosi O’zbekiston Respublikasi 
Prezidenti tomonidan huquqni muhofaza qiluvchi organlar, fuqarolik
jamiyati institutlari vakillari hamda huquq sohasidagi yuqori malakali
mutaxassislar orasidan tasdiqlanadi. 
Kengashning raisi, kotibi va sudyalar orasidan tasdiqlangan o’n bir 
nafar a’zosi o’z faoliyatini doimiy asosda amalga oshiradi, Kengashning 
qolgan sakkiz nafar a’zosi, shu jumladan Kengash raisining o’rinbosari
o’z faoliyatini jamoatchilik asosida amalga oshiradi. 
Kengashning sudyalar orasidan tasdiqlangan va o’z faoliyatini 
doimiy asosda amalga oshiruvchi o’n bir nafar a’zosi Kengash tomonidan 
uning raisi taqdimiga binoan Kengashning sho’balari hamda Sud 
inspektsiyasi tarkibiga, shu jumladan mazkur tuzilmalarning rahbarlari
lavozimlariga saylanadi.