Harakatlar strategiyasi 2017–2021 Inson manfaatlarini ta’minlash va mahalla taraqqiyoti yili

МУҒАЛЛИМ ҲӘМ ҮЗЛИКСИЗ БИЛИМЛЕНДИРИЎ
123
Adabiyotlar:
1. Mirziyoyev Sh. Istiqbolli loyihalar xalqimiz farovonligiga xizmat qilmoqda.“Xalq so`zi”. 2018-yil 8 
dekabr №253
2. Umarova M., Hamroqulova X., Tojiboyeva R. O`qish kitobi. 3-sinf uchun darslik. T., “O`qituvchi”, 2019.B 
- 111- 112.
РЕЗЮМЕ
Mazkurmaqoladaboshlang’ichsinflarningo’qishvamatematikadarslarinitashkiletishyo’llarivadarslarjarayonida
fanlararointegratsiyanihosilqilib, zamonaviydarslartashkiletishusullarihaqidafikryuritiladi.
РЕЗЮМЕ
В данной статье рассматриваются способы организации уроков чтения и математики в начальной 
школе и как организовать современные уроки путем создания межпредметной интеграции в классе.
SUMMARY
This article discusses ways to organize reading and math lessons in elementary school and how to organize 
modern lessons by creating cross-curricular integration in the classroom.
Abdunazarov A.O.
Jizzax davlat pedagogika instituti, Pedagogika-psixologiya va musiqa yo`nalishlarida 
masofaviy ta’lim kafedrasi mudiri
Tayanch so‘zlar: 
aqli zaif, alohida ehtiyojli bolalar, ijtimoiy, oila, irsiy omillar, mezoomillar, 
makroomillar yaqin muhit ijtimoiy maqom, kombinatsiya.
Ключевые слова: 
умственно отсталые, дети с особыми потребностями, социальные, 
семейные, генетические факторы, мезосемьи, макромолодые, близкое окружение, социальный 
статус, сочетание.
Key words: 
mentally retarded, children with special needs, social, family, genetic factors, 
mesoamilies, macromoils close environment social status, combination.
AQLI ZAIF BOLALARNI IJTIMOIY HAYOTGA TAYYORLASHNING 
SAMARALI OMILLARI
Aqli zaif bola shaxsining ijtimoiylashuvi qonuniyatlarini o‘rganish, ularning ijtimoiy 
muammolarini hal qilish maqsadida ijtimoiy pedagogik faoliyatning samarali usullari 
va texnologiyalarini ishlab chiqish va ularni qo‘llashga ehtiyoj mavjud. Buning uchun 
ijtimoiylashish va uning mohiyati hamda qanday omillar ta’sirida shaxs ijtimoiy hayotga 
samarali tayyor bo‘ladi kabi savollarga yechim topish maqsadida ijtimoiylashuvning 
nazariy manbalarda keltirilishini bayon etish dolzarb ahamiyatga ega. 
Avvalo “ijtimoiy” tushunchasining mohiyatiga e’tibor qaratadigan bo‘lsak, bu 
tushuncha (lotincha socialis – umumiy, jamoatchilik) insonlarning birgalikdagi hayoti 
bilan bog‘liq bo‘lib, ularning muomala va bir-biriga ta’sirining turli xil shakllari 
birlashtiradi. Aqli zaif bolalar ijtimoiylashuvi ularning shaxs sifatidagi shakllanishiga 
yordam beradi, aqli zaif bola ijtimoiylashuviga bir qator omillar ta’sir ko‘rsatadi. 
Ma’lumki, kishilik jamiyati o‘zining qurilishiga ko‘ra turli xildagi o‘zaro bog‘langan 
va o‘zaro ta’sir etuvchi muhitda rivojlanadi. Shu jumladan, aqli zaif bola ham shaxs 
sifatida shakllanishida dastlab oilada, so‘ngra ta’lim jarayonida va paralel ravishda boshqa 
ijtimoiy institutlar muhitida harakatlanadi. Quyida shu kabi ijtimoiy institutlarning aqli 
zaif bolalar shaxslararo shakllanishiga ta’sirini ko‘rib o‘tamiz. 
Oila ijtimoiylashishning yetakchi instituti bo`lib, u orqali aqli zaif bola asosiy
ijtimoiy tasavvurlar, o‘zaro munosabatlarni egallaydi, ahloqiy o‘quvlar va ko‘nikmalarni 
o‘zlashtirdi. Bu muhitda sog‘lom bolaning shakllanishida qator hususiyatlar aqli zaif 
bolanikiga nisbatan o‘zgacharoqdir. Aynan ularda ma’lum darajada o‘z-o‘ziga baho va 

---