Har XIL ishorali sonlarni qo’shish mavzusida taqdimoti darsning maqsadi

Har xil ishorali sonlarni qo’shish mavzusida TAQDIMOTI

Darsning maqsadi

1.Darsning ta’limiy maqsadi:

O’quvchilarga har xil ishorali sonlarni qo’shish haqida tushuncha berish.

• Darsning tarbiyaviy maqsadi:

a) O’quvchilarga a har xil ishorali sonlarni qo’shish orqali matematika fanining hayotdagi o’rnini tushuntirish.

b) boshqa fanlarga va hayotga bog’lab o’quvchilarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash.

3. Rivojlantiruvchi maqsad:

a) o’quvchilarning aqliy qobilyatini o’stirish

b) o’tilgan mavzuni mustahkamlash, yangi mavzuni tushuntirish

Dars o‘tish rejasi:

1.Tashkiliy qism [5daqiqa]

2.O’tilgan mavzularni mustahkamlash. [10daqiqa]

3. Yangi mavzu bayoni. [15daqiqa]

4. Mavzuni mustahkamlash. [10daqiqa]

5.Darsni yakunlash, baholash, uyga vazifa berish [5daqiqa]

Darsning turi: yangi bilim berish.

Darsning usuli: guruhlarda ishlash, savol-javob.

Darsning jihozi: darslik, darsga oid ko’rgazmalar, tarqatmalar, taqdimot,

Darsning borishi:

Tashkiliy qism: salomlashish,davomat

Uyga vazifani tekshirish.

O’tilgan mavzuni so’rash:

(o’quvchilarga tarqatma materiallar berish)

Darsning shiori:

O’qituvchining shiori:

Dars muqaddas !

O’quvchining shiori:

Intilganga to’le yor!

Yangi mavzu bayoni:

Musbat va manfiy sonlarni qo’shish natural sonlar va kasr sonlardagi kabi o’rin almashtirish va guruhlash qonunlariga bo’ysunadi.

Ixtiyoriy a va b musbat yoki manfiy sonlar uchun

a+b=b+a o’rin almashtirish qonuni

(a+b)+c=a+(b+c) guruhlash qonuni 

tengliklar o’rinli bo’ladi.

Musbat sonlar - noldan katta haqiqiy sonlar. Musbat sonlar sonlar oʻqida sanoq boshidan, yaʼni nol nuqtadan oʻng tomonda joylashgan haqiqiy sonlar hisoblanadi. Masalan: 1, 2, 3, 4 va h. k. Musbat sonlar oldiga, odatda, "+" ishora yozilmaydi.

Manfiy sonlar — noldan kichik haqiqiy sonlar hisoblanadi.
Musbat sonlarning qarama-qarshisidir. Masalan, -2, -1 va boshqalar.
Manfiy sonlar tushunchasi VI-XI asrlarda Hindistonda yaratilgan. Manfiy sonlarlar sonlar oʻqida sanoq boshidan, yaʼni nol nuqtadan chap tomonda tasvirlanadi.

Har hil ishorali modullari teng bo’lmagan sonlarni qo’shish uchun:

1) katta moduldan kichigini ayirish;

2) ayirma oldiga katta modulli qo’shiluvchi ishorasini qo’yish kerak.

Qarama-qarshi sonlar yig’indisi nolga teng.

Ixtiyoriy n soni uchun n+(-n)=0

1-misol. Yig’indini toping: (-3)+(+6)

Yechish.│-3│=3 va │+6│=6 ekani ma’lum.

Butun sonlar qatorida (-3) sonidan boshlab o’ng tomonga qarab 6 ta sonni sanaymiz. Shunda sanash (+3) soniga kelib to’xtaydi, demak, (-3)+(+6)=+3=3

Javob: 3.

Bu misolda musbat qo’shiluvchining moduli katta edi, shuning uchun ham yig’indi – natija musbat son chiqadi.

2-misol. Yigindini toping.

(+2)+(-5)

• Yechish; │+2│=2, │-5 │=5 moduli kattasidan moduli kichigini ayiramiz: 5-2=3
• natijada moduli kattasini ishorasini qo’yamiz:

(+2)+(-5)=-3

 

Yangi mavzuni mustahkamlash:

 

(+5)+(-6)= (-23)+(+44)=

(+12)+(-20)= (+3)+(-50)=

(-20)+(+9)= (-66)+(+55)=

(-40)+(-19)= (-9)+(+24)=

(-36)+(+37)= (+28)+(-11)=

(-8)+(+15)= (-100)+(+100)=

“33” o’yini

Bunda o’quvchilar navbat bilan 1 sonidan boshlab sanaydilar. Qaysi o’quvchi 3 soni va 3 ga bo’linadigan songa to’g’ri kelsa sonning nomini aytmay qarsak chalishi kerak bo’ladi. O’yin qoidasini buzgan o’quvchi o’yindan chiqadi va navbatdagi o’quvchi yana 1 sonidan boshlab sanashni . O’yin 33 soniga yetkandagina yakunlangan bo’ladi va g’olib o’quvchilarga o’yin oxirida qarsak chalib rag’batlantiriladi.

Uyga vazifa:

 

843,844,845,846,847-mashqlar

E’tiboringiz uchun rahmat!