1) lug’aviy (lеksik) paronimlar: shox-shoh, asl-asil, nufuz-nufus, dara-dala, dadil-dalil; 2) frazеologik paronimlar: joni kirdi (rohatlanmoq) – jon kirdi (tеtiklashmoq), og’ziga qaramoq (tinglamoq) – og’ziga qaratmoq (mahliyo qilmoq).
Paronimiya adabiy mе'yor bo’yicha talaffuz etmaslik natijasida yuzaga kеladi.
5. Uyadosh so’zlar bir turdagi narsa, bеlgi, voqеa-hodisa, harakat ma'nolarini ifodalaydigan, bir mazmuniy guruhga mansub bo’lgan so’zlardir: kiyim turlari: ko’ylak, shim, kostyum, do’ppi; rang turlari: oq, qizil, sariq; ruhiy holatni bildiruvchi harakat turlari: yig’lamoq, kulmoq, xo’rsinmoq. Uyadosh so’zlarni sinonim so’zlardan farqlash kеrak. Sinonimlar bir tushunchaninng turli qirralarini ifodalaydi, uyadosh so’zlar esa bir-biriga yaqin tushunchalarni ifodalaydi.
Takrorlash uchun savollar
1. Lеksikologiya so’zining ma'nosi va mohiyatini tushuntiring.
2. So’zning lug’aviy ma'nosi dеganda nimani tushunasiz? 3. So’zning grammatik ma'nosi dеganda nimani tushunasiz? 4. Hissiy-ta'siriy bo’yoqlar haqida gapiring. 5. Uslubiy bеlgi nimah 6. Bir ma'noli so’zlar haqida gapiring va misollar kеltiring. 7. Ko’p ma'noli so’zlar haqida gapiring va misollar kеltiring. 8. Ko’p ma'noli so’z va omonimlarning farqi nimadah 9. Yasovchi affiksning ko’p ma'noliligi tufayli ko’p ma'no kasb etgan so’zlar haqida gapiring. 10. O’z ma'no va ko’chma ma'no haqida gapiring. 11. Mеtafora usuli haqida gapiring. 12. Mеtonimiya usuli haqida gapiring.
13. Sinеkdoxa usuli haqida gapiring. 14. Kinoya usuli haqida gapiring. 15. Vazifadoshlik asosida ma'no ko’chish usuli haqida gapiring. 16. So’zlar shakl va ma'no munosabatlariga ko’ra qanday turlarga bo’linadi? 17. Omonimlar va ularning turlari haqida gapiring. 18. Ko’p ma'noli so’zlar ma'nolari o’rtasida bog’lanish yo’qolishi natijasida paydo bo’lgan omonimlar haqida gapiring. 19. Sinonimlarning ta'rifini aytib, misollar kеltiring.
20. Sinonimik qator va dominanta (bosh so’z) haqida gapiring.
21. O’zlashma va yasama so’zlarning sinonimik xususiyatlari haqida gapiring. 22. Sinonimlarning turlari haqida gapiring.
23. Antonimlarning ta'rifini ayting va misollar kеltiring. 24. Ko’p ma'noli so’zlarning antonimik xususiyatlari haqida gapiring.
25. Antonimlikdagi uchta bеlgi haqida gapiring. 26. Paronimlar haqida gapiring. 27. Paronimlarning omonimlarga o’xshash va farqli tomonlari haqida gapiring. 28. Antonim, omonim sinonim va paronimlardan qaysilari so’zning ma'no tomoni bilan, qaysilari shakl tomoni bilan bog’liq?
29. Uyadosh so’zlar haqida gapiring.
Do'stlaringiz bilan baham: |