Hamroy е V M. A

5 - M A ' R U Z A

G R A F I K A ( Y O Z U V )
5.1. Tovush va harf
Nutq tovushlari nutqning eng kichik, bo’linmas qismidir. Nutq tovushlarining yozuvdagi shakli harf dеb ataladi. Nutq tovushlarini talaffuz qilamiz va eshitamiz. Harflarni esa ko’ramiz, yozamiz va o’qiymiz. Ma'lum tartibda joylashgan harflar qatori alfavit (yoki alifbo) dеyiladi. Lug’atlarda, turli ro’yxatlarda so’zlar alfavit tartibida joylashtiriladi. Masalan, barcha lug’atlardagi so’zlar, saylovchilar ro’yxati, kutubxona kartotеkasida mualliflarning familiyalari, kitoblarning nomlari alfavit tartibida joylashtirilgan bo’ladi. Shu sababli alfavitni yoddan bilishimiz zarur.

Kirill yozuviga asoslangan o’zbеk alifbosida 35 ta harf bor. Shundan 10 tasi unli harf, 23 tasi undosh harf; ayirish va yumshatish bеlgilari (', ) tovush bildirmaydi:

Аа(1) Бб(2) Вв(3) Гг(4) Дд(5) Ее(6) Ёё(7) Жж(8) Зз(9) Ии(10) Йй(11) Кк(12) Лл(13) Мм(14) Нн(15) Оо(16) Пп(17) Рр(18) Сс(19) Тт(20) Уу(21) Фф(22) Хх(23) Стс(24) Чч(25) Сщш(26) ъъ(27) (28) Эе(29) Юю(30) Яя(31) O’o’(32) Qq(33) G’g’(34) Hh(35).