Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013

Churraning oldini olish:
Siz yo‘talgan yoki biror narsa 
ko‘targaningizda u kattayadi
yo‘talgan paitingizda u katta-
lashmaydi.
Og‘ir narsalarni 
quyidagicha qilib 
ko‘taring.
bunday emas
Churra bo‘lganda odam:
♦ Og‘ir narsalarni ko‘tarishdan o‘zini tiysin.
♦ Churrani ushlab turuvchi churra bandajini bog‘lab yursin.
Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013
331
CHURRA BANDAJ(QULLOB)INI QILISHNING ODDIY USULI:
Mana bu yerga_
kichik bolishcha
qo‘ying
u shishib
chiqqan joyni
bosib turadi.
OGOH BO‘LING:
Agar churra birdan kattalashib ketsa yoki og‘riy bosh-
lasa, oyoqlarni boshdan balandroq qilib yoting-da shishchani asta bosib 
joyiga qayta kirgizishga harakat qiling. Agar u qayta joyiga kirmasa, tibbiy 
yordamga murojaat qiling.
Agar churra juda og‘risa va qayt qildirsa, kasal bo’shana olmasa, 
bu juda xavfli bo’lishi mumkin. Operatsiya qilish kerak bo‘ladi. Tez 
tibbiy yordamga murojaat qiling. Shifokor kelgunga qadar uni ap-
penditsit (196-bet) singari davolang.
TALVASAGA TUSHISH, TUTQANOQ
Talvasa yoki tutqanoq deb biz biror odam birdaniga hushini yo‘qo-
tib, g‘alati, silkinadigan harakatlar qilishiga aytamiz. Tutqanoq miyadagi 
muammolardan kelib chiqadi. Bolalarda uning sababi 
yuqori harorat
va 
og‘ir suvsizlanish bo‘lishi mumkin. Tutqanoq juda kasal odamlarda 
men-
ingit, bezgak yoki zaharlanishdan
boshlanishi mumkin. Tez-tez 
tutqa-
noq
tutib turadigan odamning 
epilepsiyasi
(quyonchiq kasalligi ) bo‘lishi 
mumkin.
♦ Tutqanoq sababini topishga harakat qiling va iloji bo‘lsa uni 
davolang.
♦ Agar bolaning isitmasi baland bo‘lsa, uni iliq suv va paratsetamol 
yoki aspirin yordamida pasaytiring (168-bet) .
♦ Agar bola suvsizlangan bo‘lsa, unga Suvni Tiklovchi Ichimlikdan 
sekin asta klizma (huqna) qiling. Tibbiy yordamga birortasini 

---

Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013
330
CHURRA (GRIJA)
Churra - bu qorin devori muskullarining bo‘shashib yoki zaiflashib 
qolishi natijasida, ularni orasida picha ochiq joy yoki tirqish paydo bo‘lib, 
ichak qovuzlog‘ining tashqarisiga chiqib qolishidir, bunda teri ostida 
do‘ngcha paydo bo‘ladi. Churra, odatda, juda og‘ir biror narsani ko‘tarish-
dan yoki (bola tug‘ayotgandek ) kuchanishdan kelib chiqadi. Ba'zi bolalar 
churra bilan tug‘iladilar (567-bet ). Erkak kishilarda churra, ko‘pincha, 
chovda bo‘ladi. Limfa tugunlarining (186-bet) shishishi ham bo‘lishi mum-
kin.
Churra odatda bu 
yerda bo‘ladi
va siz uni barmog‘ingiz bilan 
sezasiz, mana bunday.
Limfa tugunlari odatda mana 
bu yerda joylashgan.