Hamidulla Dadaboyev

Savol va topshiriqlar: 
1.O‘zbek 
terminologiyasining 
ichki 
imkoniyatlari 
hisobiga 
rivojalanishi qanday holatda? 
2. O‘zbek terminologiyasining yasalish usullari xususida bahslashing. 
3.“Davlat tili haqada”gi Qonun terminologiyani monitoring qilishda 
qanday ahamiyatga ega?
4. O‘tgan asrning 90-yillari o‘zbek terminologiyasida sodir bo‘lgan 
jarayonlar xususida fikr yuriting. 
5.Hozirgi o‘zbek terminologiyasi tarkibidagi arabcha o‘zlashmalargi 
misollar keltiring. 
6.Hozirgi o‘zbek terminologiyasida qo‘llanayotgan forscha-tojikcha 
o‘zlashmalarga to‘xtaling. 
Hozirgi o‘zbek tibbiy terminlar sirasida qo‘llanayotgan lotincha 
o‘zlashmalarni aniqlang. 
Qaravulǧa kelib edi gul 
özi 
Hamin kim bu 
čerikk
ä tüšti k
özi 
Čïn
äb tapt
ï ki sard
άr
ï zabundur
Heč i
š bilmάs yara
ǧsïz betunundur 
Čerigi butra
š
ïb tungal yasaq yoq
Qo
šunlar bošal
ïb heč ba
š ayaq yoq 
Test: 
1.O‘zbek terminologiyasining o‘z boyliklari hisobiga taraqqiy etishi 
necha yo‘l bilan voqelanadi? 
A. uch
V. ikki
S. to‘rt D. 
besh 
2. Termin yasashning nechta usulidan unumli istifoda etiladi? 
A. ikki
V. uch
S. to‘rt
D. besh 
3. “Davlat tili haqida”gi Qonunning qaysi moddasida ilmiy-
texnikaviy va ijtimoiy-siyosiy terminlarni joriy etish hisobiga o‘zbek tilining 
boyitilishi nazarda tutilgan? 
A. to‘rtinchi 
V. beshinchi 
S. oltinchi 
D. yettinchi 

---

41
4. 90-yillarda pultopar leksemasini qaysi termin o‘rnida ishlatishga 
harakat qilingan edi? 
A. biznesmen
V. biznes
S. makler 
D. tojir 
5. 90-yillarda attestatsiya o‘zlashmasi o‘rnida qaysi so‘zni ishlatish 
tavsiya etilgan edi? 
A. malakaqog‘oz 
V. malakapatta 
S. malakasinov 
D. malakaimtihon 
6. “Yo‘l xaritasi” birikma termini qanday usul bilan yasalgan? 
A. kompozitsiya 
V. affiksatsiya
S. semantik 
D. kalkalash 
7. naqliyot yasamasi nega ommalashmadi? 
A. sun’iyligi 
V. o‘zga tilga oidligi 
S. ilgari qo‘llanmagani 
D. so‘z boyligida yo‘qligi 
8. 90-yil boshlarida bandargoh o‘zlashmasi qaysi termin o‘rnida 
ishlatilgan edi? 
A. qo‘numgoh 
B. sayyorgoh 
S. bandargoh 
D. lashkargox
Adabiyotlar 
1. Бектемиров Ҳ., Бегматов Э. Мустақиллик даври атамалари. -
Тошкент, 2002 
2. Дониёров Р. Ўзбек тили техник терминологиясининг айрим 
масалалари. Тошкент: Фан, 1977. 
3. Мадвалиев А. Ўзбек терминологияси ва лексикографияси 
масалалари.-Тошкент: Ўзбекистон миллий энциклопедияси.2017. 
4. Ўзбекистон Республикасининг 1995 йил 21 декабрда янги 
таҳрирда қабул қилинган “Давлат тили ҳақида”ги Қонуни.