|
25 — Бобурнома
www.ziyouz.com kutubxonasi
194
БОБУРНОМЛ
рофини я х ш и л а б қ ў р и қ л а ш к е р а к , деган
қ ар о р га к е л д и к . Б у нд ай эх т и ёт к о р л и к -
дан м ақсад Ғозихонни қ ў л га олиш эди.
Б е к л а р н и ил гари юбориб, К ан в аҳ и й н
тўгрисидан Б и й а ҳ дарёсини кечиб ўтиб,
ту ш и л д и . У ердан ж у н а га ч , и к к и бора
тухтаб, к ей и н М алўт қ ў р го н и н и н г т о қ қ а
қ араб к етад иган йўли бош ида тў х т ад и к .
Бурун кел ган бекл ар ҳам д а Ҳиндустон-
даги бекларга қўрғон ни м у ст аҳ к ам ўраб
олиш буюрилди.
Д а в л а т х о н н и н г н а б и р а с и — к а т т а
ўғли А л и х о н н и н г Исмоил отли ўгли ш у
ерда эк ан и м д а келди. Уни бир қ ан ч а ваъ-
дал ар , қ ў р қ и т и ш ҳам да ўз том оним иэга
оғд ир ади ган п ан д -н аси ҳ ат, дўқ-пўп иса-
л ар билан я н а қў р ғон га — ортига жўна-
тиб юбордим. Ж у м а к у н и ўрдуни илга-
ри ж ў н а ти б , қў р ғон га я р и м к у р ў ҳ қол-
ганида, т ў х т ад и к . Ў зим кел и б қў рғо н ни
кўриб чиқиб, ж а н г пайтид а ўнг қанот,
чап қанот ва м ар к аз қ ў ш и н л а р и туради-
ган жойларни белгилаб, қароргоҳга қайт-
дим.
Д а в л а т х о н одам ж ў н а т и б , Г ози хон
т о қ к а қочиб к е т г а н и н и м аъ л у м қ и л д и .
А гар гуноҳим дан ўтса, қў р ғо н н и топш и-
риб, х и зм ат и н и қ и л а й , — дебди у. Х о ж а
М и р м и р о н н и ю бордим. Д а в л а т х о н н и н г
к ў н г л и д а г и қ ў р қ у в л а р н и ҳай даб, олиб
к е л д и . Д а в л а т х о н ў ғ л и А л и х о н б и л ан
келди. Б и з билан у р у ш и ш учун белига
б о ғл аган ў ш а и к к и қ и л и ч и н и бўйн ига
о си ш л ар и н и буюрдим. И ш ш у д а р а ж а г а
ет г а н и д а н к е й и н ҳ ам с а б а б -б а ҳ о н а л а р
и зл ай д и ган ш у н ч ал ар содда ва гул одам
борм икан. Уни олдинга олиб ч и қ д и л ар .
Қ и л и ч л ар н и бўйн идан о л и ш л а р и н и бу-
ю р д и м . К ў р и ш а ё т г а н ч о ғ и д а т а ъ з и м
қ и л и ш г а ш о п т и л м ад и . Б у ю р г а н эд и м ,
оёғини тортиб куч билан тиа чў кти р д и-
лар. О лдим га ў ти р ғи зи б , ҳ и н д т и л и н и
биладиган бир к и ш и г а сў зл ар и м н и унга
т у ш у н т и р г и н к и , эсида тутсин, деб шун-
дай дедим: „Мен сени ота дедим, сенга
ҳурм ат ва эҳтиром кўрсатиб, ў йл аг анин г
дан ҳам я х ш и р о қ муомала қил д им . Ўзин-
гни ва ў г и л л ар и н г н и б а л у ж л ар эш иги да
дарбадар бўлиб ю риш дан қ у т қ ар и б қол-
дим . А ёл л а р и н г ва ҳ а р а м и н г д а г и л а р н и
(оила аъ зо л ар и н гн и ) И б р о ҳ и м н и н г бан-
д и х о н а с и д а н х алос қ и л д и м . Т атарх о н -
н и н г уч к а р ў р (фойда кел т и р ад и ган ) ер-
л а р и н и сенга ин о ят қ и л д и м . Мен сенга
қ ан дай ё м о н л и к л а р қ и л д и м к и , к ў к с и н г
ва белингга и к к и т а қ и л и ч боғлаб, л аш -
к ар тортиб, б изн инг в и л о я т л а р и м и з ус-
т и г а бостириб к е л и б , б у н д ай ғявғо ва
ф и т н а к ў т а р а с а н " . Ҳ ай р ат д ан т и л и сўзга
к е л м а й қ о л га н бу пасткатп қ а р и я бир-
и к к и т ў н ғ и л л а б , ҳ еч сўз а й т о л м а д и ,
и ш о н ч б и л а н а й т и л г а н б у н д а й ҳ а қ
сў зл ар га у ним а ҳам дея оларди? Хона-
дони ва ҳ а р а м и д а г и л а р и н и ў зи г а қолди-
р и б , қ о л г а н бор
м о л - м у л к и н и о л и б
қ ў й и ш г а қ а р о р қ и л и н д и . У н г а Х о ж а
М и р м и р о н н и н г ё н и г а ж о й л а ш и ш бую-
рилди.
Раби ул-аввал ойи н и н г й и г и р м а ик-
ки н ч и си д а, ш анба к у н и Д а в л а тх о н н и н г
хонадони ва ҳ а р а м и д а ги л а р н и қ а л ъ а д а н /
эсон-омон ч и қ а р и б олиб к е т и ш л а р и учун
ў зим кел иб , М алўт қ ў р ғо н и дарвозаси-
ни нг рў парасидаги баланд ерга ж о й л аш -
дим. А лихон ч и қ и б бир неча аш р аф и й
тортиқ қ ил д и. А сир нам ози га я қ и н Дав-
л ат х о н н и н г хонадони ва ҳ а р а м и д а г и л а р
ч и қ а бош лади лар.
Ғозихонни гарчи бу ердан ч и қи б кет-
ган деган б ў л сал ар ҳ а м , б а ъ з и л а р уни
қ ўрғон да к ў р д и к , деб ай ти ш д и . Ш у боис
дарвоза олдига ҳар бир гумондор к и ш и -
ни к у з а т и ш л а р и учун хос амалдор ва соқ-
ч и л а р қ ў й д и м . Ғозихон к ў зн и ч алғитиб
ч и қи б к ет м аси н , ах и р бутун м а қ са д и м и з
Ғозихонни қ ў л га т у ш и р и ш эди. Я н а би-
рор к и ш и гавҳ ар на қ и м м атб аҳо тошлар-
ни ў зи б и л ан я ш и р и б олиб ч и қ қ у д е к
бўлса, уни қ ў л г а о л и ш л а р и н и буюрдим.
Уша дарвоза қ а р ш и с и д а г и теп а ли к -
ка чодир т и к т и р и б , тунни ш у ерда ўтказ-
д и м . Э р талаб М у ҳ а м м а д и й , А ҳ м а д и й ,
Султон Ж у н а й д , А б дулазиз, М уҳам м ад
А л и ж а н г - ж а н г , Қ у т л у қ қ а д а м ва бир
неча и ч к и б ек л ар га и ч к а р и г а кир и б ха-
зина ва бор м о л -м у лкн и олиб ч и қ и ш л а -
ри учун ф арм он бўлди. О дам лар қўргон
д арвозаси олдида қ а т т и қ ш овқин-сурон
к ў т а р га н эди, сиёсат учун бир нечта ўқ
отдим. Б и р д а н - бир д ай д и ўқ Ҳ умоюн
м и р зо н и н г қ и ссахо н и га тегди, ш у заҳо-
тиёқ Ҳ а қ қ а ж о н тасл им қ и л д и .
И к к и к еч ан и ш у т еп а л и к д а ў тк ази б ,
д уш анба к у н и қ ў р ғо н га к и р и б айланиб,
Г о з и х о н н и н г к у т у б х о н а с и г а к и р д и м .
Б и р қ а н ч а нафис китоб л ар ч и қ д и , Б ир
www.ziyouz.com kutubxonasi
БОБУРНОМЛ
195
н ечтаси ни Ҳ ум ою нга бериб, бир нечта-
с и н и К о м р о н г а ю б ор д им . У л а р и ч и д а
и л м и й китоблар ж у д а кўп эди. Л еки н бир
қ а р а г а н д а к и м м атб аҳо к ў р и н ган китоб-
л ар ич ид а ар зи й д и ган и унча кўп эмас-
ди. К е ч а с и ў ш а ер д а қ о л и б , э р т а с и г а
ў р дага қ ай ти б к елдим .
Б и з Ғози хонн и қў р го н да, деб ўйла-
ган э д и к , бироқ бу номуссиз номард ота-
си, а к а -у к а с и , онаси ва опа-сингиллари-
ни М алўтга таш л а б , ўзи сан о қл и ки ш и -
л ар и б илан т о қ қ а қ ар аб қочибди.
Do'stlaringiz bilan baham: |
