Халқаро капитал миграцияси

Хом-ашё ресурс базаси:

• Энергетика ва хом ашё салоҳияти
• Технологиялар
• Инсон ресурслари

Ишлаб чиқариш салоҳияти:

• Рақобат устунлигининг мавжудлиги
• Тармоқ ихтисослашуви
• Саноатлашиш даражаси

Истеъмол бозори
Инфраструктура:

• Ишлаб чиқариш, ижтимоий
• Бозор, институционал
• информацион

Геосиёсий омил

• Сиёсий беқарорлик
• Социалая напряженность
• Экологик рисклар
• Иқтисодий конъюнктура
• Уровень преступности

• Барқарорлик
• Мулк ҳуқуқини ҳимоялаш
• Солиқ қонунчилиги
• Инвестиция соҳасида махсус қонунчилик

Халқаро капиталлар ҳаракатида ТМКларнинг ўрни

Халқаро корпорация йирик корпорация ташкилий структурасининг бир шакли бўлиб, жаҳоннинг турли мамлакатларига тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларни амалга оширади.

Халқаро корпорациянинг иккита асосий тури мавжуд:

• Трансмиллий корпорация (ТМК) (transnational corporations) – бош компания бир мамлакат капиталига тегишли. Филиаллари эса дунёнинг кўпгина мамлакатларига тарқалган.
• Кўпмиллатли корпорация (multinational corporations) бош компания икки ёки ундан ортиқ мамлакат капиталига тегишли, филиаллари эса турли давлатларда жойлашган.

ТМКлар қуйидаги сабабларга кўра тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларни амалга оширадилар:

• ўзини бевосита барқарор бозор билан таъминлаш ёки ривожланаётган мамлакатлар бозорларига чиқишда трамплин сифатида фойдаланиш учун;
• у ёки бу соҳа бўйича алоҳида мамлакатларда ўзининг «ички бозорини» ташкил этиш мақсадида;
• ҳудудий ва халқаро даражадаги ўз манфаатларини давлатлараро муносабатларга қўшиш учун;
• давлатлараро муносабатларда ўзининг ҳудудий ва халқаро даражадаги манфаатларини амалга ошириш учун.