Hakamlar va ularning faoliyati. Reja: qoidalar va sharhlar hakamlar shartlari

3-qoida - To'p

1. 6 to'p uchun tayanch (metall) (beshta to'p tizimida, o'yinda 5ta to'p ishlatiladi + 1 ta zaxira to'pi) kotib stoli yonida joylashtiriladi.

2. Ikkinchi hakam o'yin boshlanishidan oldin 5 ta to'pni qabul qiladi va ularning barchasi bir xil xususiyatlarga ega ekanligini tekshiradi (rangi, atrofi, vazni va bosimi). Ikkinchi hakam butun o'yin davomida to'plar uchun javobgardir.

3. Faqatgina xalqaro voleybol federasiyasi tomonidan tasdiqlangan to'plardan foydalanish mumkin (har bir aniq musobaqa (liga) uchun qabul qilingan tovar va tur). O’zbekiston chempionatlari va kuboklari uchun to'plarning markasi "O’zbekiston chempionati va kubogi to'g'risidagi nizom" bilan belgilanadi. Barcha to'plar xalqaro voleybol federasiyasi emblemasi bilan belgilangan bo'lishi kerak.

4. Uch (beshta) to'p tizimi - o'yin paytida foydalanish

Oltita to'pni uzatuvchi bolalar erkin zonada joylashgan va ular qoidalarning 10-sxemasiga muvofiq joylashtirilgan bo'lishi kerak.

Uchrashuv boshlanishidan oldin, agar uch to'p tizimidan foydalanilsa, 2 va 5-pozitsiyalarda (agar beshta to'p tizimidan foydalanilsa, 1, 2, 4 va 5-pozitsiyalar), ikkinchi hakamdan bittadan to'p, uchinchi to'p (beshinchi) olinadi - beshta to'pli tizim bilan), ikkinchi hakam to’pni o’yinga kirituvchi o’yinchiga birinchi va beshinchi paartiya boshlanishidan oldin beradi.

To'p o'yindan tashqarida bo'lgan o'yin paytida

4.1 Agar to'p maydon chegarasidan tashqarida bo'lsa, to'pga eng yaqin top uzatuvchi to'pni to'playdi va darhol uni sherigiga uzatadi uzatilgan to'pni esa to'pni o'yinga kirituvchi sportchiga uzatadi.

4.2 To'p uzatuvchilar to'pni o'yindan tashqari holatda to'pni bir-biriga aylantirish orqali (uloqtirmasdan) uzatishi kerak, yaxshisi kotib stoli joylashgan tomondan emas.

4.3 Agar to'p maydonda bo'lsa, to'pga eng yaqin bo'lgan o'yinchi uni darhol maydon tashqarisiga eng yaqin chegara chizig'i orqali yuborishi (aylantirishi) kerak.

4.4 To'p o'yindan tashqarida bo'lganda, 2 yoki 5 pozitsiyasidagi to'p uzatuvchi (1 yoki 2, 4 yoki 5 - beshta to'pli tizim bilan) to'pni to'p uzatuvchiga imkon qadar tezroq uzatishi kerak, shunda to'pni o'yinga kiritish hech qanday kechiktirmasdan etkazilishi mumkin.

Ba'zi xalqaro musobaqalarda eski uchta to'p tizimidan foydalanish mumkin. Qaysi tizim ishlashini aniqlash uchun aniq qoidalariga qarang.