H. T. Tursunov, T. U. Raximov ekologiya o’quv qo’llanma Toshkent

RIVOJLANISH
11-Bob. EKOLOGIK XAVFSIZLIKNING HUQUQIY,
TASHKILIY VA IQTISODIY ASOSLARI
11.1 Ekologik xavfsizlikni ta’minlashning huquqiy asoslari
Ekologik xavfsizlik deganda atrof tabiiy muhit holatini
organizmlaming hayoti uchun ehtiyojlariga javob bera olishi, yoki
insonlar uchun sog’lom, toza va qtilay tabiiy sharoitga ega atrof-muhit
tushuniladi. Ekologik xavfsizlikni ta’minlash uchun xar bir alohida
davlat ma’lum ekologik siyosatni olib boradi. Ekologik taxdidlar
deganda atrof-muhit holati va insonlaming hayot faoliyatiga bevosita
yoki bilvosita zarar yetkazadigan tabiiy va texnogen xarakterdagi
hodisalar tushuniladi. Ekologik tahdidlaming mahalliy, milliy, regional
va global darajalari ajratiladi. O’zbekistondagi ekologik xavfsizlikka
taxdidlar 35-rasmda berilgan. Ekologik taxdidlar darajalari shartli
ajratilgan. Aholining ichimlik suv bilan ta’minlanishi, havoning
ifloslanishi, chiqindilar muammosini mahalliy darajadagi ekologik
taxdidlar qatoriga ham kiritish mumkin. O’zbekiston Respublikasida
ekologik xavfsizlikni ta’minlash strategiyasi ekologiya soxasidagi
shaxs, jamiyat va davlatning O’zbekiston Respublikasining milliy
xavfsizlik Kontseptsiyasi va Konstitutsiyasida belgilangan hayotiy
zarur manfaatlaridan kelib chiqadi (22).
Shaxsning hayotiy zarur manfaatlariga:
- insonning hayot faoliyati uchun optimal ekologik sharoitlami
ta’minlash, aholi salomatligini ximoya qilish kiradi;
Jamiyatning hayotiy zamr manfaatlariga:
- barqaror ekologik vaziyatni qaror toptirish , aholi salomatligini
ta’minlash, sog’lom avlodni shakllantirish kiradi;
Jamiyatning hayotiy zarur manfaatlariga:
- barqaror rivojlantirish, regionda ekologik vaziyatning