H. T. Tursunov, T. U. Raximov ekologiya o’quv qo’llanma Toshkent

ma’lumotlar mavjud. Eroziya jarayonlarining oldini olish va unga
qarshi kurash uchun ko’plab chora-tadbirlar ishlab chiqilgan. Bularga
o’simlik qoplamini tiklash, agrotexnik tadbirlarni to’g’ri olib borish,
yashil ximoya qalqonlarini bunyod qilish, gidrotexnik tadbirlarni rejali
o’tkazish va boshqalar kiradi. Tuproqlar sanoat korxonalari, transport
chiqindilari, kommunal-maishiy chiqindilar bilan ham ifloslanadi.
Kimyo va metallurgiya korxonalari, tog’-kon sanoati chiqindilari
tuproqlami ayniqsa kuchli ifloslaydi va ishdan chiqaradi, Tuproqda
simob, qo’rg’oshin, ftor va boshqa o’ta zaxarli birikmalar to’planadi.
Bu o’simliklarga salbiy ta’sir ko’rsatadi, ba’zilari nobud bo’ladi va
insonlarda turli xavfli kasalliklami keltirib chiqaradi. Tuproqlami
maxsus tadbirlar o’tkazib tozalash qiyin. Shuning uchun tuproqlami
ifloslanishidan saqlash tadbirlari o’z vaqtida o’tkazilishi va qonuniy
nazorat o’matilishi 
kerak. 
Qurg’oqchil 
yerlarda 
cho’llashish
jarayonlarining oldini olish muhim ahamiyatga ega. Cho’llashish
deganda tabiiy jarayonlar va inson faoliyati natijasida yerlaring
biologik mahsuldorligining pasayishi yoki tabiiy ekosistemalaming
defadatsiyasi 
tushuniladi. 
Cho’llashish 
natijasida 
ekologik
sistemalarning o’z-o’zini tiklash qobiliyatining butunlay izdan
chiqishiga olib kelishi mumkin. Harakatchan qumlaming yo’lini
to’sish, yashil qalqonlar bunyod qilish tuproqlami saqlab qoladi.
Tuproq qatlamining turli yo’llar bilan nest-nobut qilinishi muammosi
ham mavjud.Shahar va yo’l qurilishi natijasida unumdor tuproqlar
nobud qilinadi. Qonunga muvofiq, bunday sharoitlarda tuproqlar