H. T. Avezov, sh sh. Xudoyberdiyev

sirt tarangligi koeffisiyenti deb ataladi.  

Sirt    hodisalarning  sinflarga  bo’linishi.  Sirt  hodisalarni  o’rganish  sirt 

qavat tarkibi, uning xossalari, tuzilishi, sirtda ta’sir etuvchi kuchlar, sirt energiyasi, 

sirtda  moddaning  yig’ilishi  (adsorbsiya,  ho’llanish,  flotatsiya,  kapilyar  bosim, 

sirtlarda  kimyoviy  potensial  va  bug’  bosimining  o’zgarishi,  fazalar  qoidasining 

dispers sistemalar uchun qo’llanilishi kabi mavzularni o’z ichiga oladi. 

Sirt  hodisalarni  sinflarga  bo’lishda  sirt  qavat  qanday  ekanligiga  e’tibor 

beriladi.  O’zaro    bir-biriga  tegib  turgan  fazalar  orasidagi  chegara    sirt  qavatlar 

moddalarning agregat holatiga qarab, quyidagi sinflarga bo’linadi: 

1. Gaz-suyuqlik; 2. Gaz-qattiq jism; 3. Suyuqlik-suyuqlik; 4. Suyuqlik-qattiq 

jism; 5. Qattiq jism-qattiq jism. 

---

 

48 

Sirt hodisalarni sinflarga ajratishda  termodinamikaning birinchi va ikkinchi 

qonunlarining birlashgan tenglamasidan foydalanish ancha qulaylik tug’diradi. Bu 

tenglamani sirt qavat uchun quyidagi ko’rinishda ifodalash mumkin: