Dasturiy Ta'minot:
#include "DHT.h"
#define DHTPIN 2 // DATA ulanish nuqta ulanish pini
#define DHTTYPE DHT11 // DHT 11
#include
// ulanish nuqtalarni ulanishini ko‘rsatib initsializatsiyalash
LiquidCrystal lcd(12, 11, 7, 6, 5, 4);
DHT dht(DHTPIN, DHTTYPE);
void setup()
{
lcd.begin(16,2); // ish tartibi
dht.begin();
}
voidloop()
I
// namlik va harorat datchiklaridan axborotlar olish
float h = dht. readHumidity () ;
float t = dht.readTemperatureO;
if (isnan(t) || isnan(h)) // axborotlar olinishining hatoligi
{
led.clear();lcd.setCursor(0,0);
led.print("Failed to read");
}
else // SKI ga axborotlarni chiqarish
{
led.clear();
lcd.setCursor(0,0);
led.print("Humidity: ");lcd.print(h); lcd.println(" %");
lcd.setCursor(0,l);
led.print("Temp: "); led.print(t);lcd.println(" *C");
}
delay(2000); // keyingi o‘lchash oldidan skut
}
Ulanish tartibi:
1. DHT11 datchigini va WH1602 ni 21.2 chizmadagi sxema bo‘yicha ulanadi.
2. Arduino platasiga 21.1 listingdagi sketchni yuklanadi.
3. Harorat va nisbiy namlik ko‘rsatgichlarini dipley ekranida kuzatiladi.
5. Harorat datchiklari. Temperatura datchiklarining turlari. Uzoq tarixiy davrlar davomida issiqlik odamlar uchun ularning hayotining asosi bo‘lgan, shu sababli ular o‘sha davrlardayoq haroratni o‘lchash bilan uning intensivligini baholashga uringanlar. Ehtimolki, haroratni o‘lchashning eng oddiy va eng keng tarqalgan usuli turli moddalarning issiqlikdan kengayishini o‘lchash bo‘lib hisoblanadi. Barcha suyuqlikli shisha termometrlar ana shu tamoyil asosida amalga oshirilgan. Elektr qayta shakllantirgichlarda biroz boshqacharoq detektirlash tamoyillari qo‘llaniladi. Hozirgi kunda quyidagi harorat datchiklari eng keng tarqalgan bo‘lib hisoblanadi: rezistiv, termoelektrik, yarim o‘tkazgichli, optik va pyezoelektrik detektorlar. Haroratni o‘lchash har doim energiyaning unchalik katta bo‘lmagan porsiyasini obyektdan bu energiyani elektr signaliga aylantirishi lozim bo‘lgan datchikka uzatishdan iborat bo‘ladi. Kontaktli detektor (zond) obyektning ichiga yoki tashqarisiga joylashtirilganda obyekt bilan zond o‘rtasida issiqlik o‘tkazuvchanlik hisobiga issiqlik uzatilishi sodir bo‘ladi. Bunda zondning tarkibiga kiradigan sezgir element yoki qiziydi, yoki sovuydi. Issiqlik nurlanish yordamida uzatilganda ham xuddi shuning o‘zi sodir bo‘ladi: issiqlik energiyasi IQ nurlanish ko‘rinishida obyektning harorati va optik bog‘lanishning tipiga bog‘liq ravishda yoki datchik tomonidan yutiladi, yoki undan ajralib chiqadi. Har qanday datchik, o‘lchamlaridan qat’iy nazar, o‘lchash zonasiga qo‘zg‘alish olib kiradi, bu haroratni o‘lchashda xatolar vujudga kelishiga olib keladi. Bu detektirlashning har qanday usuliga – konvektiv detektirlashga ham, radiatsion detektirlashga ham, issiqlik o‘tkazuvchan detektirlashga ham taalluqli bo‘ladi. SHunday qilib, ishlab chiquvchi har doim datchiklarning mos keluvchi konstruksiyalari va xatoliklarni kompensatsiyalash uslublarini qo‘llash bilan o‘lchashlar xatoligini minimallashtirishga intilishi lozim. Haroratni o‘lchashning ikkita asosiy uslubi mavjud: muvozanatli va bashorat qilinadigan (prognozli).
Muvozanatli uslubda haroratni o‘lchash o‘lchanadigan yuza bilan zondda joylashgan sezgir element o‘rtasida issiqlik muvozanati boshlanganda, ya’ni datchik bilan o‘lchanadigan obyekt o‘rtasida sezilarli harorat farqi bo‘lmaganda o‘tkaziladi. Bashorat qilish uslubida o‘lchashlarni o‘tkazish jarayonida issiqlik muvozanati boshlanmaydi, joriy haroratning qiymati esa datchik haroratining o‘zgarish tezligi bo‘yicha aniqlanadi. Sezgir element obyektga joylashtirilgan momentdan boshlab obyekt bilan datchik o‘rtasida issiqlik muvozanati boshlanguncha, ayniqsa agar kontakt maydonchalari quruq bo‘lsa, etarlicha uzoq vaqt o‘tishi mumkin Masalan, tibbiyot elektron termometri suvli vannadagi haroratni 10 s da o‘lchaydi, qo‘ltiq ostidagi haroratni o‘lchash uchun esa hech bo‘lmaganda 3-5 minut talab qilinadi.
Kontakt usuli bilan haroratni o‘lchashda mumkin bo‘lgan xatolarning manbalarini ko‘rib chiqamiz. Xatolarning vujudga kelish sabablaridan biri shundan iboratki, datchik, qoidaga ko‘ra, faqatgina haroratini o‘lchashi lozim bo‘lgan obyekt bilan emas, balki boshqa predmetlar bilan ham tutashadi. Boshqa bir sabab tutashtiruvchi kabellardan foydalanish bo‘lib hisoblanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |