Normal shakllar.
Har bir fikr algebrasi formulasi uchun unga teng kuchli bo‘lgan va faqatgina inkor ⌐, kon’yunksiya &, diz’yunksiya \/ amallarini o‘z ichiga olgan formulani keltirish mumkin. Buning uchun implikasiya va ekvivalensiyadan qutulish qoidalaridan foydalanish kifoya.
Kompyuter tashkil qilishning raqamli-mantiqiy asoslari.
Ta’rif 1. A1, A2, …, An fikr o‘zgaruvchilarining kon’yunktiv bir hadi deb, ushbu o‘zgaruvchilar yoki ularning teskarilarining kon’yunksiyasiga aytiladi.
Masalan: ⌐A1&A2&A3 , ⌐A1&A2&A3&⌐A4
Ta’rif 2. A1, A2, …, An fikr o‘zgaruvchilarining diz’yunktiv bir hadi deb, ushbu o‘zgaruvchilarning yoki ularning teskarilarining diz’yunksiyasiga aytiladi.
Masalan: ⌐A1\/A2\/A3.
Ta’rif 3. Diz’yunktiv normal shakl (DNSh) deb, kon’yunktiv bir hadlar diz’yunksiyaga aytiladi, ya’ni ai , i=1, 2, …, k kon’yunktiv bir hadlar bo‘lsa a1\/a2\/…\/an - ifodaga Diz’yunktiv normal shakl deyiladi.
Ta’rif 4. Kon’yunktiv normal shakl (KNSh) deb, dizyunktiv bir hadlar kon’yunksiyasiga ayiladi, ya’ni bi , i=1, 2, …,l kon’yunktiv bir hadlar bo‘lsa, b1&b2&…&b2 – ifoda KNSh deyiladi.Har bir formula uchun cheksiz ko‘p KNSh, DNSh lari mavjud.
Rele kontakt sxemalari. Ikkilik mantiqiy elementlar. “Va” mantiqiy elementi.
“Va” mantiqiy elementini ayrim hollarda “hammasi yoki hech narsa” elementi ham deyishadi. Mexanik o‘chirib- yoqgichlar orqali “Va” mantiqiy elementini ishlash printsipini ko‘rsatish mumkin. Kalitlar ketma-ket ulangan bo‘lsin:
L1 lampani yoqish uchun nima qilish kerak? Buning uchun ikkala kalitni ham yopish kerak, boshqacha qilib aytganda L1 lampa yonishi uchun A kalit va B kalitni ham yopish kerak. “Va” mantiqiy elementini integral sxemalar korpusida bo‘lgan va tranzistorlarda ko‘p yig‘ilgan. “Va” mantiqiy elementini sxemada ko‘rsatish uchun quyidagi belgilashdan foydalaniladi.
“Yoki” mantiqiy elementi.
“Yoki” mantiqiy elementi ayrim hollarda
“hech bo‘lmasa birortasi yoki hammasi” deb ham yuritiladi.
Oddiy o‘chirib-yoqgichlar yordamida “yoki” mantiqiy elementini ishlash printsipini quyidagicha tasvirlash mumkin. Chizmadan tushunarliki hech bo‘lmasa bitta kalit yoki ikkalasi ham yopiq bo‘lsagina L1 lampa yonadi. “Yoki” mantiqiy elementi uchun rostlik jadvali quyidagicha bo‘ladi:
AND, OR, NOT, AND-NOT, OR-NOT sxemalari.1) AND sxemasi ikki yoki undan ortiq mantiqiy qiymatlarning birikmasini amalga 2) NOT sxemasi (inverter) inkor operatsiyasini amalga oshiradi.3) AND sxemasi AND elementi va inverterdan iborat bo'lib, AND davri natijasini inkor qiladi. Trigger- Bu kompyuter registrlarida bir bitli ikkilik kodni ishonchli saqlash uchun keng qo'llaniladigan elektron sxema. Tetik ikkita barqaror holatga ega, ulardan biri ikkilik, ikkinchisi ikkilik nolga to'g'ri keladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |