Guruh talabasi Auezimbetov Jamshidning Nazariy elektrotexnika fanidan bajargan

Sinusoidal o‘zgaruvchan kuchlanish chastotasi o‘zgartirib kuchlanishlar rezonansini hosil qilish

1. 
   6.1-rasmdagi virtual elektr sxemada sinusoidal o‘zgaruvchan kuchlanish chastotasini o‘zgartirib kuchlanishlar rezonansini (6.5-rasm) hosil qiladi.
   
2. 
   Ulash (1 raqami) tugmasini bosib virtual sxemani (6.6-rasm) ishga tushiradi va o‘lchov asboblari ko‘rsatgan tok, kuchlanishlar, quvvat va quvvat koeffitsiyenti qiymatlarni 6.1-jadvaldagi «O‘lchashlar» qatoriga yozadi. So‘ngra «Hisoblashlar» qatorini to‘ldiradi.
   
3. 
   Tajribada olingan qiymatlar asosida tok va kuchlanishlar vektor diagrammasini quradi.
   
4. 
   Rezonansda tok va kuchlanishlarning tebranma harakat ossillogrammalarini kuzatadi.
   

6.5-rasmda tasvirlangan virtual elektr zanjirida:

• 
  Sinusoidal o‘zgaruvchan kuchlanish manbai V1 kuchlanishi 220 /V/, chastotasi 42 /Hz/.
  
• 
  Aktiv qarshilik qiymati R₁=20 /Om/.
  
• 
  Induktiv g‘altak qiymati 80 /mGn/.
  
• 
  Sig‘im qiymati 180 /mkF/.
  
• 
  Tok datchigi V2 ichki qarshiligi 1 /Om/.
  

6.5-rasm. Sinusoidal o‘zgaruvchan kuchlanish chastotasini o‘zgartirib kuchlanishlar rezonansini hosil qilish virtual elektr zanjiri

6.6-rasm. Sinusoidal o‘zgaruvchan kuchlanishning chastotasini o‘zgartirib kuchlanishlar rezonansini hosil qilish virtual elektr zanjirning modeli

6.1-jadval

Virtual sxema	O‘lchashlar			Hisoblashlar
	I	U	P	r	XL	XC	L	C	X	Z	cos
	A	V	Vt	Om	Om	Om	Gn	mkF	Om	Om	-
elektr zanjirida rezonansgacha bo‘lgan jarayon
Aktiv qarshilik	-	206	-	20	-	-	-	-	-	-	-
Induktiv g‘altak	-	260	-	-	25.1	-	80m	-	-	-	-
Sig‘im	-	182	-	-	-	17.69	-	180 u	-	-	-
Butun zanjir	10.4	220	2.13k	-	-	-	-	-	7.41	21.33	0.94
induktiv g‘altak yoki sig‘im qiymatini o‘zgartirganda rezonans jarayoni
Aktiv qarshilik	-	220	-	20	-	-	-	-	-	-	-
Induktiv g‘altak	-	173	-	-	15.7	-	50m	-	-	-	-
Sig‘im	-	172	-	-	-	15.69	-	203u	-	-	-
Butun zanjir	11	220	2.42k	-	-	-	-	-	0.01	20	1
kuchlanish chastotasini o‘zgartirganda rezonans jarayoni
Aktiv qarshilik	-	220	-	20	-	-	-	-	-	-	-
Induktiv g‘altak	-	232	-	-	21.12	-	80m	-	-	-	-
Sig‘im	-	231.5	-	-	-	21.04	-	180u	-	-	-
Butun zanjir	11	220	2.42k	-	-	-	-	-	0.08	20.00016	1

1) X(L)=2*3.14*f*L=2*3.14*50*80*10^(-3)=25.1

X(C)=1/(2*3.14*f*C)=2*3.14*50*180*10^(-6)=17.69

X=X(L)-X(C)=25.1-17.69=7.41

Z=(R^2+X^2)^1/2=21.33

2) X(L)=2*3.14*f*L=2*3.14*50*50*10^(-3)=15.7

X(C)=1(2*3.14*f*C)=1/(2*3.14*50*203*10^(-6))=15.69

X=15.7-15.69=0.01

Z=(400+0.00001)^1/2=20

3) X(L)=2*3.14*f*L=2*3.14*42*80*10^(-3)=21.12

X(C )=1/(2*3.14*fC)=1/(2*3.14*42*180*10^(-6)=21.04

X=21.12-21.04=0.08

Z=(400+0.0064)^1/2=20.00016