Guruh: mi(S)-21/3 talabasi

CHIRCHIQ DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI
Matematika va informatika fakulteti
GURUH: MI(S)-21/3 TALABASI:
Saloviddinov Behzod Kamoliddin og`li
FAN: Informatika
TOPSHIRIQ: O`lchov birliklari haqida ma'lumot yozish

1-Topshiriq
O`lchov birliklari haqida ma'lumot yozish


Axborotni o'lchash uchun turli xil yondashuvlardan foydalanish mumkin, ammo eng keng tarqalgani sintaktik, semantik va pragmatik usullari.


Axborotning sintaktik o‘lchov birliklari
Axborotning sintaktik o‘lchovi. Qiymatlar hajmi V xabarda belgilar (razryad) soni bilan o’lchanadi. Turli sanoq tizimlarida bir razryad turlicha uzunlikka ega bo‘lganligi sababli ularning qiymat o‘lchov birliklari ham o‘zgaradi:
 ikkilik sanoq tizimida o‘lchov birligi – bit (ikki razryad) (axborotni o'lchov birligi sifatida, ya’ni 8 bitdan iborat bo‘lgan «bayt» o‘lchov birligi ham ishlatiladi);
 o‘nlik sanoq tizimida o'lchov birligi – dit (o‘nlik razryad).

Axborot miqdori I ni tizim holatining noaniqlik tushunchasi (tizim entropiyasi)ni ko‘rib chiqmasdan aniqlab bo‘lmaydi.

Xabarning ixchamlik koeffitsiyenti (darajasi) quyidagi ifoda bilan ko‘rsatiladi:
Y =I/V , bu yerda 0

Axborotning Semantik o‘lchov birliklari
Axborot ma’nosining mazmuni yoki axborotning miqdorini semantik darajada o‘lchash uchun tezaurus o‘lchovidan foydalaniladi. Bu o'lchov axborotning semantik xususiyatlarini foydalanuvchining kelgan habarni qabul qilish qobiliyati bilan bog‘laydi. Ushbu shakl ob'ekt tasviri va ob'ektning o'zi o'rtasidagi moslik darajasini belgilaydi. Semantik jihat ma'lumotning semantik tarkibini hisobga olishni o'z ichiga oladi. Ushbu darajada ma'lumotni aks ettiruvchi ma'lumotlar tahlil qilinadi, semantik aloqalar ko'rib chiqiladi. Informatikada ma'lumotni taqdim etish kodlari o'rtasida semantik aloqalar o'rnatiladi. Ushbu shakl tushunchalar va tasavvurlarni shakllantirish, ma'lumotlarning mazmuni, mazmuni va uni umumlashtirishni aniqlashga xizmat qiladi.
Qabul qilingan xabarda semantik ma'lumot miqdorini aniqlash uchun grafik yondashuv. Quyidagi rasm

Tezaums – foydalanuvchi yoki tizim ega bo‘lgan xabarlar to‘plamidir.

Semantik axborotning miqdorini nisbiy o‘lchovi sifatida mazmundorlik koeffitsiyentini ishlatish mumkin:




1 Bit = Binary Digit (eng kichik)
8 Bit = 1 Bayt
1024 Bayt = 1 KB (kilo bayt)
1024 KB = 1 MB (mega bayt)
1024 MB = 1 GB (giga bayt)
1024 GB = 1 TB (terra bayt)
1024 TB = 1 PB (peta bayt)
1024 PB = 1 EB (ekza bayt)
1024 EB = 1 ZB (zetta bayt)
1024 ZB = 1 YB (yotta bayt)
1024 YB = 1 Bronto Bayt
1024 Bronto Bayt = 1 Geop Bayt
Geop Bayt - eng yuqori xotiradir.


Axborotning pragmatik o‘lchov birliklari


Pragmatik axborot va uning iste'molchisining aloqasini, uning asosida amalga oshiriladigan boshqaruvning maqsadiga muvofiqligini aks ettiradi. Axborotning pragmatik xususiyatlari faqat ma'lumot (ob'ekt), foydalanuvchi va boshqaruv maqsadi birligi mavjudligida namoyon bo'ladi. Ko'rib chiqishning pragmatik tomoni uning maqsadiga erishish uchun iste'molchi yechimini ishlab chiqishda ma'lumotdan foydalanish qiymati, foydaliligi bilan bog'liq.