Guruh. Abduvaliyeva Nigora

17.19-guruh. Abduvaliyeva Nigora.

13.02.2019.
Laboratoriya ishi №1.
Bajarish muddati: 13.02.2019-yil.

Mashg’ulot uchun ajratilgan soat: 2 soat.

Laboratoriya jihozlari: Corel Draw dasturi.

Mavzu: Corel Draw dasturi interfeysini sozlash. Turli uskunalar bilan tasvirlar yaratish.

1. 
   Ishning maqsadi: Corel Draw dasturi bilan tanishish va shaxsiy kompyuterga o’rnatishni hamda tasvirlar yaratish ko’nikmalarini hosil qilish.
   
2. 
   Nazariy qism:
   

Corel Draw (Korel dro) – bu grafikli dastur bo’lib, uning yordamida vektorli tasvirlarni, grafikli matnlarni hamda bizning tasavvurimizdagi barcha ijodiy g’oyalarimizni amalga oshirishga yordam beradi.

Corel Draw dasturida ishlash asoslari: 1) Nuqtali va vektorli tasvirlar. 2) Corel Drawni ishga tushurish . 3) Yangi hujjatni yaratish. 4) Hujjatni ochish va yopish. 5) Hujjatni saqlash. 6) Sahifaning parametrini o’zgartirish.

Corel Draw dasturining asosiy texnologik prinsipi – bu obyektlar bilan ishlash. Obyekt deb – ustida har xil ishlarni bajarish imkonini beruvchi tushunchaga aytiladi. Foydalanuvchi obektlar ishlash jarayonida ular ustida har xil ishlarni bajarishga to’g’ri keladi.

Obektlar bilan quyidagi ishlarni bajarish mumkin:

1. 
   Belgilash
   
2. 
   O’chirish
   
3. 
   Nusxa olish va nusxani qo’yish
   
4. 
   Bir nechta obektlarni belgilash
   
5. 
   Kattalashtirish va kichraytirish
   
6. 
   Obektni siljitish.
   

Corel Draw dasturi yuklangandan so’ng dastur ekraniga “Xush kelibsiz COREL DRAW” muloqot oynasini chiqaradi va bir nechta variantlarni taqdim etadi: yangi hujjat yaratish (GRAPHIC), oxirgi yaratilgan hujjatni ochish (Orep last edited), mavjud hujjatni ochish (Orep GRAPHIC), o’qitish tizimi (COREL TUROR).

Yangi hujjatni yaratish uchun fayl (FILE) menyusida Yangi (NEW) komandasi bajariladi.

COREL DRAW dasturi bir necha hujjatlarni bir vaqtda ochish imkoniyatiga ega, u holda shu paytda kerak bo’lmagan hujjatlarni yopish ko’zda tutilgan. Menyu Fayl (FILE) bo’limida yoping (Zakrit, Close) komandasi bajarilganda aktiv hujjat yopiladi. Dastur yopilgandan so’ng ekranda paydo bo’lgan dastur oynasiga foydalanuvchining interfeysi deyiladi(User1 Tzeg t1egtaze). Interfeys inson va kompyuter orasida bog’lovchi bo’lib ishlash uchun panel, asboblar, muloqot oynasi va hokazolarni taklif etadi. Foydalanuvchi interfeysiga sahifa, bosh menyu, hujjatlarni aks ettiruvchi ishchi oynalarni hamda tasvirlarni muxarrirligini amalga oshiruvchi har xil panellar to’plami. Oynaning markazidagi katta oq maydon ishchi hudud bo’lib har bir hujjat alohida-alohida ochiladi. Ekranning tepa qismida bosh menyu bo’limlari quyidagicha nomlanadi:

• 
  Fayl (File)
  
• 
  Muharrir (Redaktirovanie, Edit)
  
• 
  Ko’rinish (Prosmotr, View)
  
• 
  Kampanovka (Layout)
  
• 
  Boshqaruv (Upravleniya, Arrange)
  
• 
  Effektlar (Effects)
  
• 
  Nuqtaviy tasvir (Toch.izob, Vitmaps)
  
• 
  Matn (Text)
  
• 
  Servis (Tools)
  
• 
  Oyna (Okno, Windows)
  
• 
  Yordam (Pomosh, Nelr)
  

Bu komandalarni har biri funksional jihatdan yaqin bo’lgan amallarni bajaradi, masalan: matn menyusi matn bilan ishlaydigan komandalardan iborat, effekt menyusi nuqtaviy va vektorli grafikani yaratadigan komandalar to’plamidan iborat.

Kompyuterda turli xil grafika turlari mavjud bo’lib, ular 3 turga bo’linadi:

1. 
   Nuqtali yoki rasterli (rastrovaya, tochechnaya) grafika;
   
2. 
   Vektorli (chiziqli, lineynaya, vektornaya) grafika;
   
3. 
   Fraktal grafika.
   

Dastlabki ikki tur orasidagi farq grafik tasvirni yaratish texnologiyasi, aks ettirish uslubi, taxrirlash va saqlashda bilinadi.

Fraktal grafikada tasvirlarni matematik hisoblashlar yordamida avtomatik o’zgartirib ko’paytirish bilan tasvir hosil qilinadi.

Fraktal grafika yaratish, chizish yoki shakl berish emas, balki dasturlashga asoslanadi.

Tasvir razrosheniyasi bu – tasvirning o’z xossasi bo’lib, uning qiymati dpi larda o’lchanadi va tasvirlar fayli bilan saqlanadi.

Kompyuter grafikasi turlari o’z ichiga bir nechta dasturlarni qamrab oladi. Masalan, nuqtali grafika o’z ichiga Paint, Adobe Photoshop dasturlarini oladi. Vektorli grafikada esa Corel Draw, Adobe Illustrater kabi dasturlarda foydalansa bo’ladi. Fraktal grafikada esa faqat 3D Max, Maple, Mathcad dasturlaridan foydalaniladi.

Biz bugun o’rganuvchi Corel Draw dasturi vektorli grafika turlaridan biridir. Bu dasturning afzallik tomoni shundan iboratki, rasmni qancha kattalashtirsak ham uning sifati o’zgarmaydi. Corel Draw dasturidan katta hajmdagi rasmlarni chop etishda foydalanish maqsadga muvofiqdir. Endi biz bu dastur interfeysi bilan tanishib chiqamiz.

3. 
   Topshiriqlar:
   

1. 
   Corel Draw dasturi o’rnatish uchun kompyuter qurilmalariga qo’yilgan talablar va ularning dastur ishlashiga bog’liqligini yoritib bering.
   
2. 
   Corel Draw dasturi interfeysi bo’limlari va vazifalariga ta’rif bering.
   

3. 
   Corel Draw dasturining 10 ta uskunalari va ularning vazifalarini yoritib bering.