|
LABORATORIYA ISHI № 1
Bajarish muddati: 29.05.2020y.
Mashg’ulot uchun ajratilgan soat: 2 soat.
Laboratoriya jihozlari: Kompyuter, internet Tarmog’i, brauzer dasturi.
Mavzu: Internet tarmog’ida ma’lumotlarni izlash va saqlash. Elektron
pochta xizmatidan foydalanish.
I. Ishning maqsadi: Internet tarmog’ida ma’lumotlarni izlash va saqlash
bo’yicha ko’nikmalar hosil qilish.
II. Nazariy qism:
Internet — bepoyon axborot ummoni. Axborotlar Internetda millionlab Web-sahifalarda saqlanadi. Bizga kerakli axborot saqlanadigan Web-sahifani topish uchun uning Internetdagi adresini bilish zarur. Ammo internet soat sayin yangi axborotlar bilan boyib boradi. Shuningdek, ba'zi (eskirgan) axborotlar Internet tarmog'idan chiqarib tashlanadi. Internetdagi ko'p foydalaniladigan Web-sahifalar adreslari maxsus ma'lumotnomalarda chop etib turiladi. Lekin ulardan to'liq axborot olib bo'lmaydi. Chunki Internetdagi barcha Web-sahifalar adreslarini chop etish uchun juda katta hajmli kitob kerak bo'ladi. Bu kitob chop etib tugatilmasidan Internetdagi bir qancha adreslar o'zgarishi aniq. Bu muammo maxsus Qidiruv tizimlari yaratilishi bilan osonlikcha hal etildi.
Qidiruv tizimi — maxsus Web-sahifa bo'lib, Internet tarmog'idan kerakli axborotni izlab topish uchun xizmat qiladi.
Hozirgi kunga kelib o'nlab qidiruv tizimlari yaratilgan. Ulardan ko'p qo'llaniladiganlari sifatida Rambler, Aport, Yahoo, Google larni keltirish mumkin. Har bir qidiruv tizimi Internet tarmog'ida o'z adresiga ega. Masalan, yuqorida sanab o'tilgan qidiruv tizimlari mos ravishda www.rambler.ru, www.aport.ru, www.yahoo.com va www.google.uz adreslarga ega. Qidiruv tizimi Web-brauzer orqali ishga tushiriladi, ya'ni brauzerning adreslar satriga qidiruv tizimining adresi kiritiladi. Qidiruv tizimlari (Web-sahifasi) turli ko'rinishga ega bo'lgani bilan, ularning ishlashi deyarli bir xil. Ulardan foydalanishni Rambler qidiruv tizimi misolida ko'rib chiqamiz.
Qidiruv tizimida ishlash
Qidiruv tizimini ishga tushirish uchun, eng avvalo, Internet Explorer dasturini ishga tushiramiz. Brauzerning manzillar satriga qidiruv tizimining manzili – www.uz/uz (rus tilidagi interfeysni ochish uchun www.uz/ru)ni kiritib, Enter klavishini bosamiz. Brauzer ma’lumotlar maydonida WWW.UZ qidiruv tizimining Bosh sahifasi aks etadi:
Avvalambor, Internetdan qanday axborotni izlashni aniq bilish lozim. U biror mavzu bo‘yicha maqola, o‘yin dasturi, kompyuter qurilmalari drayveri va hokazo bo‘lishi mumkin. Milliy qidiruv tizimi qidiruv tizimi katalogidagi hamda foydalanuvchi tomonidan qidiruv tizimi katalogiga qo‘shilgan saytlar ichidagi ma’lumotlarni uning nomi va tavsifi bo‘yicha izlash imkonini beradi. Agar biror maqolaning nomi yoki biror tavsifi ma’lum bo‘lsa, qidiruv tizimidagi Izlash xususiyatlaridan «Nomi va tavsif bo‘yicha» tugmasi tanlangach, qidiruv satriga shu maqola nomi yoki maqolada uchrashi mumkin bo‘lgan so‘z yoki jumla, ya’ni kalit so‘z kiritilib, qidiruv tugmasi bosiladi. Masalan, informatikadan referatlarni izlash kerak bo‘lsa, u holda qidiruv satriga «informatikadan referatlar» kalit so‘zi kiritiladi. Kalit so‘zni kiritish jarayonida qidiruv tizimi tomonidan turlicha kalit so‘zlar taklif etilishi mumkin.
Mazkur kalit so‘zga mos izlash natijasida, odatda, qidiruv tizimi sahifasida izlash natijasida aniqlangan manbalar soni, saytlar manzili va nomlari aks etadi.
Ba’zi qidiruv tizimlari izlash vaqtini kamaytirish uchun kerakli axborotni mavzu bo‘yicha izlash imkoniyatini beradi. Mavzular nomi turlicha bo‘lishi mumkin. Masalan, Ramblerning mavzular ro‘yxatiga «Sport», «Kino va musiqa», «Texnologiyalar», «O‘yinlar» kabilar kiritilgan. Tavsiya etilgan mazvu tanlangach, qidiruv satrida berilgan axborot Internetning faqat tanlangan bo‘limga tegishli hujjatlari ichidan izlanadi.
III. Topshiriqlar:
1. yandex.uz va google.com.uz qidiruv tizimlarini ishga tushiring.
2. Qidirilayotgan axborot haqidagi matnni kiriting.
3. Qidiruv natijalariga ko’ra kerakli axborotni kompyuter xotirasiga saqlang.
4. umail.uz milliy elektron pochta tarmog’iga kiring.
5. Kerakli maydonlarni to’ldiring va elektron pochta yarating.
6. Elektron pochta orqali turli formatdagi fayllarni yuboring. Qabul qilingan
pochta axborotlari bilan tanishing.
IV. Topshiriqlarni bajarilishi:
1. yandex.uz va google.com.uz qidiruv tizimlarini ishga tushiring.
2. Qidirilayotgan axborot haqidagi matnni kiriting.
3. Qidiruv natijalariga ko’ra kerakli axborotni kompyuter xotirasiga saqlang.
4. umail.uz milliy elektron pochta tarmog’iga kiring.
5. Kerakli maydonlarni to’ldiring va elektron pochta yarating.
XULOSA
Men bugungi laboratoriya ishida internet tarmog’i qidiruv tizimi imkoniyatlaridan keng foydalanishni, qidirib topilgan ma’lumotni kompyuter xotirasiga saqlashni, elektron pochta tarmog’ida ro’yxatdan o’tishni o’rgandim.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO'YXATI
1. 9-sinf “Informatika” darsligi.
2. w.w.w. google. uz.
3.Mamadaliyev M “Informatika”
Do'stlaringiz bilan baham: |
