Guruh: 216- (Lingvistika: ingliz tili) Fan: Lingvistik tahlil metodlari. Bajardi: Sabirova Zuhra. Mavzu: Sotsiolingvistik tahlil metodlari

M.T. Irisqulovning qayd etishicha, hozirgi kunda sotsiolingvistika til va jamiyat o’rtasidagi aloqadorlik yuzasidan quyidagi masalalarni aniqladi:

• M.T. Irisqulovning qayd etishicha, hozirgi kunda sotsiolingvistika til va jamiyat o’rtasidagi aloqadorlik yuzasidan quyidagi masalalarni aniqladi:
• Jamiyat taraqqiyoti tillarning ijtimoiy vazifalarini ortib borishiga olib keladi;
• Hamma adabiy tillarning lug’at tarkib kengayib, boyib boradi;
• Ijtimoiy taraqqiyot sur’atining jadallashib borishi adabiy tillarda o’z aksini topib boradi;
• Qo’shiq xalqlar tillarining bir-biriga o’zaro ta’siri ortib boradi;
• Millatlararo aloqa vositasi vazifasini o’tovchi tilning ijtimoiy roli oshib boradi va uning boshqa tillarga ta’siri kuchaydi.

Sotsiolingvistika til va jamiyat o’rtasidagi munosabatlarni yoritishni asosiy o’rganish masalalaridan biri deb talqin etar ekan, bunda til va jamiyatning o’zaro aloqadorlik tamoyili quyidagi fikrlarda ham aks etgan: “til jamiyat faoliyatining barcha sohalariga xizmat qiladi. U kishilik jamiyatining tarixiy taraqqiyoti jarayonida yaratilgan konkrekt- tarixiy norma sifatida jamiyat a’zolarining hammasiga teng xizmat qiladigan asosiy vositadir.

Sotsiolingvistika til va jamiyat o’rtasidagi munosabatlarni yoritishni asosiy o’rganish masalalaridan biri deb talqin etar ekan, bunda til va jamiyatning o’zaro aloqadorlik tamoyili quyidagi fikrlarda ham aks etgan: “til jamiyat faoliyatining barcha sohalariga xizmat qiladi. U kishilik jamiyatining tarixiy taraqqiyoti jarayonida yaratilgan konkrekt- tarixiy norma sifatida jamiyat a’zolarining hammasiga teng xizmat qiladigan asosiy vositadir.

Sotsiolingvistik tahlil metodi til va jamiyatning o’zaro aloqadorlik tamoyilini asoslash, tilning ijtimoiy tabiatini yoritish, ijtimoiy omillarning til rivojiga ta’sirini o’rganish, tilni ijtimoiy o’rganishda uning funksiyalari va ularning kengayishini tahlil qilish, til birliklarining ijtimoiy shartlanganlik holatini yoritish, til sistemasining taraqqiy etishida ijtimoiy omillarning o’rnini aniqlash masalalarini o’rganishda qo’llaniladi. Masalan: tilshunos olima B.Y.Qo’shoqova ushbu tahlil metodidan asosan ijtimoiy omillarning til rivojiga ta’sirini aniqlash, til sistemasi, xususan, leksik sathning taraqqiy etishida ushbu omillarning o’rnini yoritib berishda faydalangan.

• Sotsiolingvistik tahlil metodi til va jamiyatning o’zaro aloqadorlik tamoyilini asoslash, tilning ijtimoiy tabiatini yoritish, ijtimoiy omillarning til rivojiga ta’sirini o’rganish, tilni ijtimoiy o’rganishda uning funksiyalari va ularning kengayishini tahlil qilish, til birliklarining ijtimoiy shartlanganlik holatini yoritish, til sistemasining taraqqiy etishida ijtimoiy omillarning o’rnini aniqlash masalalarini o’rganishda qo’llaniladi. Masalan: tilshunos olima B.Y.Qo’shoqova ushbu tahlil metodidan asosan ijtimoiy omillarning til rivojiga ta’sirini aniqlash, til sistemasi, xususan, leksik sathning taraqqiy etishida ushbu omillarning o’rnini yoritib berishda faydalangan.

E’tiboringiz uchun rahmat!