«Gumantiar fanlar» kafedrasi «Iqtisodiyot nazariyasi» fanidan kurs ishi mavzu

KURS ISHINING MAQSADI: Iqtisodiy resurslarni o`rganish va taxlil etih va bu orqali Iqtisodiy resurslarning tuzulishi va o`zoro bog`liqliligini hamda ishlab chiqarish sharaitida iqrisodiy resurslarni o`rganish.
KURS ISHINING VAZIFASI:
1. Iqtisodiy resurslar mazmuni va turlari
2. Iqtisodiy resurslar cheklanganligi sharoitida ishlab chiqarish
3. O`zbekistonning iqtisodiy resurslari va uning resurs salohiyatidan samarali foydalanish

1. 
   Iqtisodiy resurslarning mazmuni va turlari
   

Uning faoliyati tabiati, rivojlanish sur'ati, tuzilishi va ko'lamini belgilaydigan iqtisodiy resurslar milliy iqtisodiyotda katta ahamiyatga ega. Ular iqtisodiy o'sish uchun asosdir. Aslida, bu boshqa tovarlarni ishlab chiqarish uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan tovarlar turi.
Iqtisodiy manbalar(resurslar) - bu tovarlar ishlab chiqarish uchun zarur bo'lgan resurslar turi - tovarlar va xizmatlar.
Iqtisodiy resurslar - Bu tovarlar va xizmatlarni ishlab chiqarish uchun zarur bo'lgan resurslar shakli.
Iqtisodiy resurslarning quyidagi turlari mavjud:

1. 
   tadbirkorlik salohiyati. Bu aholining turli shakllarda mahsulot ishlab chiqarishni tashkil qilish qobiliyatidir;
   
2. 
   bilim. Bular mahsulot ishlab chiqarish va iste'mol qilishni avvalgisiga nisbatan yuqori darajada tashkil etishga imkon beradigan aniq ilmiy-texnik ishlanmalar;
   
3. 
   tabiiy boyliklar. Bular aniq minerallar, masalan, er, mineral resurslar, shuningdek, mamlakatning iqlim va geografik joylashuvi;
   
4. 
   kadrlar. Bu ma'lum bir sifat ko'rsatkichlari - ta'lim, madaniyat, kasb mahorati bilan ajralib turadigan mamlakat aholisining o'ziga xos soni. Umuman olganda, inson resurslari eng muhim iqtisodiy resursdir, chunki ularsiz milliy iqtisodiyotning normal ishlashini tasavvur etib bo'lmaydi;
   
5. 
   moliyaviy resurslar. Bu milliy iqtisodiyotda mavjud bo'lgan ma'lum pullar bilan ifodalangan kapital.
   

O'rta asrlarda yagona iqtisodiy manba hisoblangan inson resurslariga, ishchi kuchiga katta ahamiyat berilardi. Fiziokrasiyaning iqtisodiy nazariyasida yer yagona iqtisodiy manba sifatida tan olingan. A. Smit iqtisodiy manbalar sifatida kapital, er va ishchi kuchini aniqladi. Ushbu pozitsiyadan kelib chiqib, J. B. Say “uch omil” - iqtisodiy resurslar nazariyasini shakllantirgan. A. Marshall ushbu ro'yxatni tadbirkorlik potentsiali - to'rtinchi omil, resurs bilan to'ldirdi. Iqtisodiy manbalardan biri sifatida bilimlarni joriy etishning mohiyati E. Toflerga tegishli; u ushbu manbani aniq ilmiy-texnik ishlanmalar, izlanishlar, ilmiy-texnik taraqqiyot, axborot va fan sifatida izohlaydi.