Gumanitar fanlar fakulteti O‘ta 20/5- guruh talabasi Jo’rayeva Shahlo Rahimjon qizining

Foydalaniladigan adabiyotlar ro‘yxati
Asosiy adabiyotlar
1. Jamolxonov H. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. Oliy o‘quv yurtlari uchun darslik. – Toshkent: O‘zME, 
2013.
1. Sayfullayeva R., Mengliyev B., Boqiyeva G. va b. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. Darslik. – Toshkent: Fan 
va texnologiyalar, 2010.
3. Rahimov S., Umurqulov B. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. Darslik. – Toshkent: O‘qituvchi, 2003.
Qo‘shimcha adabiyotlar
1.
Zamonaviy o‘zbek tili. Morfologiya. Darslik.– Toshkent: Mumtoz so‘z, 2008.
2.
Турсунов У. ва бошқалар. Ҳозирги ўзбек адабий тили Т., 1993.
3.
Шоабдураҳмонов Ш. ва бошқалар. Ҳозирги ўзбек адабий тили. Т., 1980.
4.
Абдураҳмонов Ғ. Ўзбек тили грамматикаси. Т.1995.
5.
Маҳмудов Н., Нурманов А. Ўзбек тилининг назарий грамматикаси. Т.:Тошкент, 1995.
Ot yoki otlashgan so'zdan keyin kelib, shu so'zni boshqa bir so'z bilan birikishini 
ta'minlaydigan yordamchi so'zlar 
ko'makchilar 
deyiladi. Ko'makchi o'zidan oldin 
kelgan so'z bilan birgalikda fe'lga bog'lanadi. Ko'makchili so'zning boshqa so'z bilan 
bog'lanishi boshqaruvli bog'lanishdir. Ko'makchilar o'zi bog'langan so'zning ma'nosini 
to'ldirib keladi va shu boisdan o'zi bog'langan so'z bilan birgalikda bir gap bo'lagi bo'lib 
qoladi. Ko'makchilar lug'aviy ma'no ifodalamaydi, biroq grammatik ma'no bildiradi. 
Masalan, 
uchun 
sabab 
ma'nosini, 
tomon 
yo'nalish 
ma'nolarini 
anglatuvchi 
ko'makchilardir. Masalan, Samiev bu ishning muhimligini bilgani 
uchun 
telefon 
go'shagini ko'tarib, kerakli bo'lim bilan suhbatlashib topshiriq berdi. (T. Mai.) 
Ko'makchilar ko'pincha kelishik qo'shimchalariga sinonim holda qo'llaniladi. Masalan, 
xat ruchka bilan yozildi. 
Xat ruchkada yozildi.'Kitobni o'zim uchun oldim. Kitobni 
o'zimga 
oldim.
Ko'makchi aslida boshqa biror so'z turkumlaridan ko'makchiga aylangan so'zlardir. 
Ularning ayrimlari o'z mustaqil ma'nosini yo'qotib, ayrimlari mustaqil ma'nosini qisman 
saqlagan holda ko'makchiga o'tgan. Ko'makchilar mustaqil ma'nolarini yo'qotish 
xususiyati 
va 
qaysi 
so'z 
turkumlaridan 
o'tganligiga 
ko'ra 
quyidagicha: 

---

32