|
Mechanical Turk
yoki
Mturk
servisi,
Amazon
kompaniyasi orqali –
internetda kraudsorsing jamoaviy bozori) uchun ko‘p kuch va mablag‘ kiritganligi
avtomatlashtirishni ta’minlaydigan juda muhim omil hisoblanadi. Ish joylarini
bunday optimallashtirish odamlarni algoritmlar bilan almashtirish bo‘yicha
qo‘shimcha imkoniyatlar taqdim etishini anglatadi, chunki diskret, aniq
belgilangan topshiriqlar, topshiriq bilan bog‘liq ma’lumotlar sifati yuqori bo‘lishi
va samarali monitoringga olib keladi, shu tariqa uning asosida ishlarni bajarish
algoritmlarini ishlab chiqish mumkin bo‘lgan qulay baza yaratadi.
Amalda aksariyat hollarda joriy o‘zgarishlarni ta’minlaydigan raqamli,
jismoniy va biologik texnologiyalar birlashuvi kognitiv faoliyat deb ataladi va u
inson mehnatini takomillashtirishga hizmat qiladi, ya’ni yetakchilar kadrlar
resurslarini tayyorlashi, ish uchun ta’lim modellarini rivojlantirishi, shuningdek,
doimiy kengayadigan imkoniyatlarga ega bo‘lgan o‘zaro bog‘liq va intellektual
mashinalar yaratishiga to‘g‘ri keladi. XXI asrda, ya’ni raqamli davrda barcha
tarmoqlar uchun to‘rt xil asosiy oqibatlar kelib chiqadi:
iste’molchilar kutadigan natijalar o‘zgaradi;
aktivlar unumdorligini oshiradigan ma’lumotlar hisobiga mahsulotlar
sifati takomillashadi;
yangi hamkorlik usullari kompaniyalarning yangicha sheriklik
shakllarining muhimligini anglab etishi bilan shakllanadi;
operatsion modellaryangi raqamli modellarga o‘zgaradi.
Jismoniy shaxslar (
B2S
) yoki korporatsiyalar (B2B) hisoblangan
mijozlartobora ko‘proq raqamli iqtisodiyot markazida bo‘lib bormoqda, bu esa
160
ularga hizmat ko‘rsatish shakllarini belgilab beradi.Mijozlar kutadigan natijalar
tajriba orttirish sohasiga o‘tadi. Masalan,
Apple
kompaniyasiga nisbatan bu biz
mahsulotdan qanday foydalanishimizga emas, balki shuningdek, uning o‘roviga,
brendiga,
xaridiga
va
mijozlarga
hizmat
ko‘rsatishga ham daxldor
bo’ladi.Mahsulot va hizmatlarni ularning qiymatini oshiradigan raqamli
takomillashtirish yordamida yaxshilash shunga olib keladiki, yangi texnologiyalar
kompaniyalar tomonidan aktivlarni idrok qilish va boshqarish strategiyasini
o‘zgartirib yuboradi. Masalan,
Tesla
kompaniyasi shuni namoyish etadiki, dasturiy
ta’minot va ulanish imkoniyatlarini masofadan turib yangilash vaqt o’tishi bilan
uning qadrsizlanishi o‘rniga mahsulot (avtomobil) qiymatini oshirish uchun
foydalanilishi mumkin.Serg‘ayrat raqobatchilarqiymat yaratish zanjiri va an’anaviy
ierarxik strukturalar vayron qilinishiga sababchi bo‘ladi, shuningdek, vositachilarni
korxonalar va ularning mijozlari o‘rtasida mavjud munosabatlardan siqib
chiqaradi. Yangi buzg‘unchilar bunga ular bilan raqobat qiluvchi an’anaviy
firmalarga talab qilingandan ancha kamroq sarflab, o‘z faoliyatini tezda
kengaytirishi mumkin. Bunda ushbu jarayon davomidatarmoq o‘zaro aloqalari
samarasi hisobiga ta’minlanadigan tizumnning tez o‘sishi ro‘y beradi.Oddiy kitob
do‘konidan yiliga 100 mlrd dollar daromad keltiradigan chakana konglomeratga
aylangan
Amazon
kompaniyasining evolyusiyasishuni ko‘rsatadiki, mijozlar
sodiqligi, shuningdek,mijozlarning nimalarni afzal ko‘rishini tushunish va
buyurtmalarni o‘z vaqtida bajarish kompaniyaga tovarlarni birdaniga bir nechta
sektorda muvaffaqiyat bilan sotishga imkon berishi mumkin. Bu misol faoliyat
ko‘lami afzalliklarini ham namoyish etadi.Moliya tarmog‘i ham xuddi shunday
jiddiy o‘zgarishlar davrini boshidan kechirmoqda. Pirring platformalari (P2P)
hozirgi paytdabozorga kirish to‘siqlarini olib tashlayapti va harajatlar pasayishini
ta’minlamoqda. Raqamli asr davlat tuzilmalarini himoya qilish uchun foydalanib
kelingan ko‘plab to‘siqlarni zaiflashtirdi, buning natijasidahukumatlar bugungi
kundaancha samarasizroq faoliyat ko‘rsatishmoqda, chunki boshqariladigan
sub’ekt, ya’ni aholiendilikda turli-tuman ma’lumotlardan yaxshiroq xabardor va
o‘zining hukumatdan kutadigan natijalari borasida ancha talabchanroq bo‘lib
161
qolgan. Kichkina bir nodavlat tashkiloti bolib turib, ulkan davlatga qarshi chiqqan
Do'stlaringiz bilan baham: |
