Guliston davlat universiteti y. Tojiyev, M. Latipov «til tarixi»

4-ilova
Mavzu rejasi

1. 
   Ijtimoiy-madaniy hayot.
   
2. 
   XVII - XIX asrlar adabiy tilida hamon A. Navoiy an’anasining davom etishi, bu davrning ijtimoiy-siyosiy ahvoli.
   
3. 
   Bu davrning dialektal murakkabligi.
   
4. 
   Bu davr adabiy tilining demokratlashuvi.
   
5. 
   Ijodkorlar asarlarining til xususiyatlari.
   
6. 
   Abulg’oziy Bahodirxon tarixiy asarlarining tiliva uslubi.
   
7. 
   Turdi, Nishotiy, Maxmur, Gulxaniy til xususiyatlari va shevalarga munosabati.
   
8. 
   Munis, Ogahiy, Firuz, Mashrab asarlari tilining o’ziga xos xususiyatlari.
   
9. 
   Muqimiy va Furqatning o’zbek adabiy tili taraqqiyotiga qo’shgan hissasi.
   
10. 
    Zavqiy, Avaz O’tar asarlari tilining o’ziga xos xususiyatlari.
    

    Amaliy mashg’ulot darsining ta’lim texnologiyasi modeliMashg’ulot vaqti – 2 s	Talabalar soni – 63 ta
    O’quv mashg’ulotining shakli	Ma’lumotli kirish ma’ruza
    O’quv mashg’ulotining tuzilishi	O’quv kursi va mashg’ulot mavzusiga kirish. Avval egallangan bilimlarni oydinlashtirish. Ma’ruza matnini tarqatish. Taqdimot texnologiyasi asosida ma’ruzani taqdim etish. Mavzuning asosiy tushunchalarini aniqlashtirish. Mavzuni yakunlash.
    O’quv mashg’ulotining maqsadi	Milliy o‘zbek tilining shakllanish jarayoni, bunda Hamza Hakimzoda Niyoziy asarlari tilining ahamiyati. 20-yillar o‘zbek adabiy tili, uning grafik, fonetik, morfologik va sintaktik qurilishdagi o‘zgarishlar. Bu davrning imlo tizimi, bunda «Chig‘atoy gurungi» tashkilotining tashabbuskorligi. 20-yillar o‘zbek tilshunosligida davr adabiy tilining aks etishi. O‘zbek tili leksik tarkibi. Bu davrdagi o‘zbek tilining tayanch dialekti. So‘z tanlash va uslub masalasi, lotin alifbosiga o‘tish davridagi munozaralar (4-adabiyot 205-225-b). 30-yillar o‘zbek adabiy tiliga tavsif. Rus va baynalminal fonetik va grammatik unsurlarning o‘zbek tilida kengroq qo‘llana boshlashi. 20-30-yillar o‘zbek adabiy tilini o‘rganishda Abdulla Qodiriy, Cho‘lpon, Fitrat, Elbek, A.Avloniy kabi shoir va yozuvchilar asarlari tilining ahamiyati badiiy, ilmiy va publitsistik asarlar misolida tahlil qilinadi (4-adabiyot 225-257-b.). O‘zbek adabiy tili normalarini belgilashda tayanch dialektning o‘rni. Ko‘p dialektlilik sharoitida tayanch dialektni aniqlash. Adabiy til normalarini belgilashda orfografiya va orfoepiyaning ahamiyati. O‘zbek adabiy tili va davlat tili. O‘tmishda ham O‘zbek adabiy tiliga davlat tili maqomining berilganligi (Husayn Boyqaro). Mustaqillik sharoitidagi davlat tilining mavqei. O‘zbek tilshunosligi tarixi haqida qisqacha ma’lumot. Mustaqillik davrida o‘zbek adabiy tilining rivojlanishi masalalari davriy nashrlar, badiiy asarlardan olingan misollar bilan izohlanadi.