Guliston davlat universiteti. Tarix fakulteti 3-31 guruh talabasi Rustamov Umidning taqdimoti

«Mintaqadagi ekologik vaziyatni ko‘zdan kechirib, ahvol o‘ta murakkab ekaniga amin bo‘ldim. Bu butun insoniyatni ogohlikka chorlaydi. Bu global muammoni mintaqadagi barcha davlatlar hamjihatlikda hal etishi lozim», deya ta’kidladi Pan Gi Mun o‘shanda.

• «Mintaqadagi ekologik vaziyatni ko‘zdan kechirib, ahvol o‘ta murakkab ekaniga amin bo‘ldim. Bu butun insoniyatni ogohlikka chorlaydi. Bu global muammoni mintaqadagi barcha davlatlar hamjihatlikda hal etishi lozim», deya ta’kidladi Pan Gi Mun o‘shanda.
• Orol tangligi insoniyat tarixidagi eng yirik ekologik va gumanitar fojialardan biri. Dengiz havzasida yashaydigan qariyb 3,5 million kishi uning ta’sirida qoldi. Pirovardida, biz yopiq suv havzalaridan birining yo‘qolib borishiga guvoh bo‘lmoqdamiz. Vaholanki, bir avlodning ko‘z o‘ngida butun bir dengiz halok bo‘lgan hol hali ro‘y bergan emas.
• Aytish joizki, Markaziy Osiyoda suv zaxiralari juda cheklangan. Yiliga 78 kub kilometr suv keltiradigan Amudaryo va 36 kub kilometr suv keltiradigan Sirdaryo asosiy suv manbalari hisoblanadi. Daryolar oqimi asosan Qirg‘iziston va Tojikiston tog‘laridan boshlanadi. Suv zaxiralarining ko‘pchilik qismidan Markaziy Osiyodagi barcha respublikalarning yerlarini sug‘orish uchun foydalaniladi. Shu munosabat bilan mintaqadagi davlatlarning manfaatlari hamda ekologiya talablarini, daryolar deltalarida va Orol dengizida maqbul hayotiy shart-sharoitlarni har tomonlama hisobga olish zarur. Qolaversa, Orol dengizi havzasining cheklangan suv zaxiralarini birgalikda, kelishilgan holda oqilona boshqarish qat’iy talab etiladi.

Mintaqaning yana bir muammosi suvni muhofaza qilish va tejash tadbirlari majmuini amalga oshirish zaruriyati bilan bog‘liqdir. Bu tadbirlar suvning isrof bo‘lishini eng kam darajaga keltirish, sug‘orish tarmog‘ining rejimi va o‘lchamlarini zamonaviy texnikalar bilan mustahkamlashni o‘z ichiga oladi.

• Mintaqaning yana bir muammosi suvni muhofaza qilish va tejash tadbirlari majmuini amalga oshirish zaruriyati bilan bog‘liqdir. Bu tadbirlar suvning isrof bo‘lishini eng kam darajaga keltirish, sug‘orish tarmog‘ining rejimi va o‘lchamlarini zamonaviy texnikalar bilan mustahkamlashni o‘z ichiga oladi.
• Orol dengizining qurib borishi va mintaqaning cho‘lga aylanishi bilan bog‘liq ekologik fojia bu havzada yashayotgan barcha xalqlarning dardidir. Suv zaxiralari bilan bog‘liq muammolar masalaga oqilona yondashuvni, mintaqa davlatlari xalqaro hamjamiyat bilan hamkorlikda ishlashini talab qiladi.
• Orol dengizi qurib borayotganiga yarim asrdan ko‘p vaqt bo‘ldi. Uning taqdiri, qurishidan kelib chiqayotgan muammolarni hal qilishga mustaqillik yillarigacha e’tibor qaratilmagan.
• Prezidentimiz Islom Karimov rahnamoligida mintaqada ekologik vaziyatni barqarorlashtirish, halokat oqibatlarini yengillashtirish, aholi salomatligini mustahkamlash va ijtimoiy muhofazasini ta’minlash borasida amalga oshirilayotgan aniq maqsadli dastur va loyihalar sekin-asta o‘z samarasini bermoqda. Yurtboshimiz o‘zining «O‘zbekiston XXI asr bo‘sag‘asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari» asarida tegishli texnologiyalarni ishlab chiqish va joriy etish, qishloq, o‘rmon va boshqa xo‘jalik tarmoqlarida zaharli kimyoviy moddalarni qo‘llash ustidan qattiq nazorat o‘rnatish, havo va suvni zararli moddalar bilan ifloslantirishni to‘xtatish, jonli tabiatning butun tabiiy genofondini, madaniy ekinlar va hayvonlarning yangi turlarini ko‘paytirish hisobiga boshlang‘ich asos sifatida saqlab qolish, jahon jamoatchiligi e’tiborini mintaqaning ekologik muammolariga qaratish lozimligini alohida qayd etgan edi.